Chuyển động thế giới 17/06

Tổng thống Mỹ Joe Biden mới đây đã thúc đẩy dự thảo thỏa thuận ngừng bắn tại Dải Gaza được Washington hậu thuẫn, khẳng định đề xuất này là cách tốt nhất để trợ giúp những người dân đang phải sống trong cảnh xung đột.

Trong phát biểu gửi tới cộng đồng Hồi giáo nhân dịp lễ Eid al-Adha, Tổng thống Biden đã gửi lời chia sẻ với nỗi đau “khủng khiếp” mà người dân Gaza đang phải trải qua. Ông cũng bày tỏ tin tưởng mạnh mẽ rằng đề xuất ngừng bắn 3 giai đoạn đã được Hội đồng bảo an Liên hợp quốc tán thành là cách tốt nhất để chấm dứt bạo lực ở Gaza và cuối cùng là kết thúc xung đột.

Trước đó cùng ngày, quân đội Israel cũng thông báo sẽ có các “khoảng dừng chiến thuật” trong chiến dịch tấn công ở phía Nam Gaza nhằm cho phép vận chuyển hàng cứu trợ nhân đạo tại đây. Thông báo cho hay quyết định được đưa ra sau các cuộc thảo luận với Liên hợp quốc và các tổ chức cứu trợ quốc tế.

Trong một diễn biến đáng chú ý khác, quân đội Israel hôm qua đã cảnh báo việc phong trào Hezbollah tại Liban gia tăng hỏa lực nhằm vào nước này có thể dẫn đến nguy cơ leo thang căng thẳng nghiêm trọng. Hiện cả Mỹ và Pháp đều đang tìm kiếm cơ hội đàm phán giữa Israel và Hezbollah. Tuy nhiên, Hezbollah đã tuyên bố sẽ không ngừng bắn nếu Israel không chấm dứt chiến dịch quân sự hiện nay ở Dải Gaza.

Ngày 16/6, Liên hợp quốc (LHQ) đã bày tỏ hoan nghênh quyết định của Israel “tạm dừng” giao tranh hàng ngày xung quanh tuyến đường phía Nam Gaza để tạo điều kiện cho việc vận chuyển hàng cứu trợ. Dù vậy, cơ quan này cũng kêu gọi Tel Aviv có thêm “các biện pháp cụ thể” để loại bỏ việc cản trở hoạt động nhân đạo.

Trong tuyên bố, Văn phòng Điều phối các hoạt động nhân đạo của LHQ (OCHA) đã hoan nghênh thông báo của Tel Aviv, đồng thời bày tỏ hy vọng bước đi của Israel có thể dẫn tới những biện pháp cụ thể để giải quyết những vấn đề cản trở viện trợ nhân đạo cho Gaza. OCHA cũng nhấn mạnh LHQ và các đối tác nhân đạo sẵn sàng phối hợp với tất cả các bên để đảm bảo viện trợ có thể đến được với những người có nhu cầu ở Gaza.

Trước đó cùng ngày, quân đội Israel thông báo sẽ "tạm dừng các hoạt động quân sự" tại một số vùng ở phía Nam Dải Gaza vào ban ngày, để tạo điều kiện cho hoạt động vận chuyển hàng cứu trợ nhân đạo. Việc tạm dừng các hoạt động quân sự này sẽ được thực hiện dọc tuyến đường từ cửa khẩu Kerem Shalom đến đường Salah al-Din.

Căng thẳng y tế tại Hàn Quốc chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Ngày 16/6, Thủ tướng Hàn Quốc Han Duck-soo kêu gọi các bác sĩ hủy bỏ kế hoạch đình công trong tuần này do đây là một diễn biến có thể làm leo thang tình trạng bế tắc kéo dài hàng tháng giữa chính phủ và cộng đồng y tế.

Thủ tướng Hàn Quốc nhấn mạnh rằng ngay cả khi các bệnh nhân đang kêu gọi các y bác sĩ dừng cuộc đình công tập thể, các nhân viên ngành y vẫn không thay đổi quyết định của họ. Đây là điều để lại “vết sẹo” sâu sắc cho toàn xã hội Hàn Quốc và hủy hoại niềm tin được xây dựng qua nhiều thập kỷ giữa bác sĩ với bệnh nhân.

Ông Han Duck-soo nhắc lại rằng chính phủ sẽ không xử phạt các bác sĩ thực tập quay trở lại làm việc ngay bây giờ và vẫn sẵn sàng tham gia đối thoại với các nhân viên ngành y dưới mọi hình thức. Tuy nhiên, rất khó để chấp nhận yêu cầu của cộng đồng này về việc bãi bỏ hoàn toàn biện pháp tăng chỉ tiêu tuyển sinh ngành y, vốn được thực hiện phù hợp với Hiến pháp và pháp luật. Những tuyên bố trên được Thủ tướng Han Duck-soo đưa ra khi các giáo sư y khoa tại Đại học Quốc gia Seoul và các bệnh viện trực thuộc tuyên bố ngày 17/6 sẽ tiến hành một cuộc đình công vô thời hạn.

Thế giới đang đối mặt với nguy cơ gia tăng từ vũ khí hạt nhân trong bối cảnh các quốc gia sở hữu đẩy mạnh hiện đại hóa kho vũ khí và căng thẳng quốc tế leo thang.

Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, các nỗ lực ngoại giao nhằm kiểm soát vũ khí hạt nhân đang gặp những trở ngại lớn, do căng thẳng quốc tế xoay quanh các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza. Trong khi đó, nhiều quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân đang đẩy mạnh việc hiện đại hóa kho vũ khí của mình trong năm 2023.

Báo cáo cũng bày tỏ quan ngại sâu sắc về sự gia tăng số lượng đầu đạn hạt nhân, cảnh báo xu hướng đáng lo ngại này có thể tăng tốc trong những năm tới. Tính đến tháng 1 năm ngoái, thế giới có khoảng 2.100 đầu đạn hạt nhân được đặt trong tình trạng "sẵn sàng hoạt động ở mức độ cao" dành cho tên lửa đạn đạo.

Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm kêu gọi lãnh đạo các nước trên thế giới cần đánh giá cẩn trọng những rủi ro tiềm ẩn từ vũ khí hạt nhân, tăng cường các nỗ lực ngoại giao để giảm thiểu nguy cơ về vũ khí hạt nhân.

Hoa Nguyễn