SOFR là gì? Đặc điểm của lãi suất qua đêm có bảo đảm

Tháng 06/2023, lãi suất LIBOR ngừng hoạt động và chính thức được thay thế bởi SOFR. Việc chuyển đổi này có tác động không nhỏ đến thị trường phái sinh và lãi suất cho vay. Vậy bạn đã biết SOFR là gì? SOFR và LIBOR khác nhau như thế nào? Nếu chưa, hãy cùng Investo tìm hiểu qua bài viết ngay sau đây! 

Lãi suất tài trợ qua đêm có đảm bảo (SOFR) là gì?

SOFR (Secured Overnight Financing Rate) hay lãi suất qua đêm có đảm bảo là lãi suất chuẩn cho các công cụ phái sinh và khoản vay bằng đồng đô la Mỹ USD, thay thế cho LIBOR (London Interbank Offered Rate).

SOFR là gì?

Đặc điểm của SOFR

SOFR là một tỷ giá lãi suất có ý nghĩa quan trọng trong thị trường tài chính. Tỷ giá này có các đặc điểm nổi bật sau đây: 

• SOFR là lãi suất mà các ngân hàng sử dụng để định giá khoản vay và các công cụ phái sinh bằng USD.
• Tỷ lệ tài trợ qua đêm có đảm bảo hàng ngày được xác định dựa trên các giao dịch trong thị trường mua lại trái phiếu kho bạc Mỹ - nơi mà các nhà đầu tư cung cấp khoản vay qua đêm được đảm bảo bằng tài sản trái phiếu của mình cho các ngân hàng.
• SOFR là lãi suất chuẩn có ý nghĩa quan trọng đối với các giao dịch công cụ phái sinh, nhất là hoán đổi lãi suất mà các tập đoàn hay các bên dùng để quản lý rủi ro lãi suất và đầu cơ thay đổi chi phí đi vay.

SOFR so với LIBOR

Khác với LIBOR, SOFR có giao dịch rộng rãi trên thị trường hợp đồng mua lại kho bạc Mỹ với khoảng 4.8 nghìn tỷ USD vào tháng 06/2023. Xét theo mặt lý thuyết thì điều này khiến cho SOFR trở thành chỉ báo chính xác hơn về chi phí đi vay. Hơn nữa, SOFR dựa trên dữ liệu từ các giao dịch có thể quan sát được thay vì tỷ lệ vay ước tính như LIBOR.

SOFR có giao dịch rộng rãi trên thị trường mua lại kho bạc Mỹ

Từ LIBOR chuyển sang SOFR

Vào giữa những năm 1980, LIBOR (London Interbank Offered Rate) được thành lập và trở thành mức lãi suất chuẩn cho các ngân hàng và nhà đầu tư sử dụng để chốt hợp đồng tín dụng. LIBOR được xác định dựa trên lãi suất trung bình mà các ngân hàng hàng đầu thế giới vay lẫn nhau.

Tuy nhiên, sau đợt khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, lãi suất LIBOR dần xuất hiện nhiều hạn chế. Các nhà quản lý cũng đã cảnh báo về sự phụ thuộc quá mức vào tiêu chuẩn này. Cụ thể:

• LIBOR chủ yếu dựa vào ước tính từ các ngân hàng lớn trên thế giới và không nhất thiết phải phụ thuộc vào các giao dịch thực tế. 
• Năm 2012, phát hiện hơn 10 tổ chức tài chính giả mạo dữ liệu để thu lợi nhuận cao hơn từ các sản phẩm phái sinh dựa trên LIBOR. 
• Việc ngân hàng gia tăng quy định sau khủng hoảng tài chính khiến cho các khoản vay liên ngân hàng bị giảm xuống. Một số quan chức sự lo ngại rằng LIBOR sẽ không còn đáng tin cậy khi khối lượng giao dịch hạn chế. 
• Sau năm 2021, Cơ quan quản lý của Anh tính toán LIBOR không còn yêu cầu các ngân hàng cung cấp thông tin cho vay liên ngân hàng. Điều này khiến cho các nước phát triển cạnh tranh lẫn nhau để tìm kiếm tỷ lệ tham chiếu thay thế LIBOR.

Năm 2017, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ thành lập Ủy ban lãi suất tham chiếu thay thế để lựa chọn lãi suất tham chiếu thay thế LIBOR. Kết quả là họ đã chọn lãi suất tài trợ qua đêm có đảm bảo SOFR để làm chuẩn mực mới cho các hợp đồng bằng đô la Mỹ.

Tháng 04/2018, Ngân hàng Dự trữ Liên bang bắt đầu công bố SOFR với kỳ vọng sẽ thay thế LIBOR. 

Ngày 30/11/2020, Cục Dự trữ Liên bang thông báo LIBOR sẽ bị loại bỏ dần và thay thế bằng SOFR vào tháng 06/2023.

SOFR thay thế LIBOR vào tháng 06/2023 và trở thành lãi suất tiêu chuẩn ở Hoa Kỳ

Lưu ý

• Mặc dù, việc SOFR thay thế LIBOR sẽ gây tác động lớn đến thị trường phái sinh. Tuy nhiên, điều này cũng đóng vai trò quan trọng trong các sản phẩm tín dụng tiêu dùng, bao gồm một số khoản thế chấp có lãi suất điều chỉnh, khoản vay tư nhân, công cụ nợ,...
• Nếu khoản thế chấp có điều chỉnh dựa trên SOFR thì số tiền người vay phải trả sau khi kết thúc thời hạn lãi suất cố định sẽ dựa trên biến động của lãi suất chuẩn.
• Khi SOFR trở thành tỷ giá chuẩn cho khoản vay và phái sinh bằng USD, các quốc gia khác đã tìm kiếm tỷ giá thay thế LIBOR cho riêng họ. Ví dụ như Anh chọn SONIA, Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) chọn EONIA, Nhật Bản chọn TONAR,...

FAQ

Sự khác biệt giữa LIBOR và SOFR là gì?

SOFR đo lường chi phí chung của các khoản vay tiền mặt qua đêm, sử dụng chứng khoán kho bạc để làm tài sản thế chấp. Trong khi đó, LIBOR là lãi suất mà các ngân hàng trên thế giới sử dụng để vay lẫn nhau. SOFR đã thay thế LIBOR vào tháng 06/2023 với ít khả năng bị thao túng thị trường và tỷ giá hiện tại hơn.

Tỷ lệ tài trợ qua đêm được đảm bảo hiện tại là bao nhiêu?

Theo Ngân hàng Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, vào ngày 01/06/2023, lãi suất tài trợ qua đêm có đảm bảo (SOFR) là 5.08%. Tính đến hiện tại (ngày 15/02/2024), SOFR đã tăng lên mức 5.31%.

Thông tin về tỷ lệ SOFR được đăng tải trên website của Ngân hàng Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ

 Có tỷ lệ SOFR 3 tháng không?

Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ không công bố lãi suất SOFR 3 tháng. Tuy nhiên, Sở giao dịch hàng hóa Chicago (Chicago Mercantile Exchange - CME) có công bố SOFR với kỳ hạn 1 tháng (SOFR 1m), 3 tháng (SOFR 3m), 6 tháng (SOFR 6m) và 12 tháng (SOFR 12m) cho các thị trường phái sinh.

Kết luận

Tóm lại, SOFR được xem là chuẩn mực cho lãi suất đối với các khoản vay và công cụ phái sinh bằng USD. Tỷ giá này phản ánh lãi suất qua đêm và ít nhạy cảm hơn so với những biến động hay thao túng thị trường. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ SOFR là gì. Đừng quên theo dõi website Investo để xem thêm nhiều bài viết bổ ích khác nhé!

Huỳnh Hà