12 năm sau khi giành được quyền đăng cai World Cup, Qatar – quốc gia nhỏ bé nhưng giàu có tại vùng Vịnh đã có một diện mạo mới. Không chỉ giành được tình cảm của những cầu thủ hàng đầu thế giới cùng hàng nghìn người hâm mộ bóng đá bởi sự chào đón nồng nhiệt, quốc gia vùng Vịnh này còn khẳng định vị thế kinh tế-chính trị trong khu vực và trên trường quốc tế. Tất cả là nhờ hiệu ứng của giải bóng đá lớn nhất hành tinh World Cup. Và giờ đây, các quốc gia vùng Vịnh có một tham vọng lớn hơn.
Qatar đặt mục tiêu tận dụng giải đấu để thay đổi nền kinh tế theo hướng hiện đại, bền vững, đa dạng hơn với các lĩnh vực chính bao gồm du lịch và khách sạn được coi là trọng tâm trong các kế hoạch tăng trưởng.
Theo nghiên cứu của Công ty tư vấn bất động sản Knight Frank, quốc gia Trung Đông này có thể chứng kiến thị trường khách sạn tăng trưởng 89% lên hơn 56.000 phòng vào năm 2025. Việc xây dựng lượng phòng khách sạn này dự kiến sẽ tiêu tốn của Qatar 7 tỷ đô la.
FIFA World Cup đã mang lại lợi ích cho các khách sạn, resort, nhà nghỉ và căn hộ cho thuê. Giám đốc quản lý khu Al Manzil là Khashif Javed Khan cho biết: “Chúng tôi rất vui khi Qatar đăng cai tổ chức sự kiện bóng đá này. Đây sẽ là một động lực to lớn cho lĩnh vực bất động sản nghỉ dưỡng”.
Ông cho biết thêm, World Cup đã giúp nhiều khách sạn và các khu nghỉ dưỡng kiếm bộn tiền và rằng cần có nhiều sự kiện hơn như triển lãm hay hội nghị để quảng bá nền văn hóa và trình độ ẩm thực của Qatar với thế giới.
Tài sản được đăng ký theo Holiday Homes hiện có tỷ lệ lấp đầy vào khoảng 40%, tỷ lệ mà Khan tin rằng có nhiều khả năng sẽ sớm bị vượt qua.
Về triển vọng sau World Cup, ông cho rằng nhiều khách sạn sẽ được xây mới và sự cạnh tranh sẽ khốc liệt hơn. Ông Khan nói: “Chúng tôi rất vui về việc tổ chức một sự kiện thể thao ngoạn mục và muốn thấy nhiều sự kiện hơn nữa trong tương lai”.
“Chúng ta đang chứng kiến lượng du khách đến Qatar cao nhất trong lịch sử nước này. Phần lớn khách sạn, nhà nghỉ, khu dân cư đều đã kín phòng. Qatar đã tổ chức hàng loạt hoạt động, chương trình biểu diễn với sự tham gia của các nghệ sĩ quốc tế để làm hài lòng người hâm mộ và du khách. Tôi chắc chắn rằng sự kiện này sẽ đưa ra bức tranh rõ ràng với thế giới rằng, Qatar là một điểm đến lý tưởng cho các hoạt động kinh doanh, giải trí và thể thao”. Jilani cũng nhấn mạnh Qatar sẽ là thiên đường cho các doanh nghiệp.
Các lĩnh vực quan trọng khác cũng sẽ đạt được những bước tiến đáng kể. “Ngành ngân hàng của Qatar, vốn đóng vai trò then chốt trong việc tài trợ cho nhiều dự án liên quan đến World Cup, bao gồm việc cung cấp các chương trình ưu đãi khuyến mại, phát hành thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ đặc biệt, sẽ được hưởng lợi từ nhu cầu tín dụng cao hơn và hoạt động chi tiêu mạnh mẽ hơn trong suốt thời gian diễn ra giải đấu. Lĩnh vực bán lẻ cũng sẽ hưởng lợi từ nhu cầu tăng vọt đối với các loại hàng hóa như áo đấu, thực phẩm và đồ uống cũng như đồ điện tử tiêu dùng”, Rituparna Majumder – chuyên gia kinh tế tại Frost & Sullivan, nhận định.
“Kể từ khi Qatar giành được quyền đăng cai World Cup vào năm 2010, nước này đã dần hướng tới sự đa dạng hóa nền kinh tế trong nước. Bằng chứng là việc tỷ trọng đóng góp của ngành dầu khí trong GDP đã giảm từ mức 53% hồi năm 2010 xuống còn 39% vào năm 2020”, chuyên gia Majumder nhận xét.
Theo báo cáo thường niên năm 2020 của Liên đoàn Bóng đá quốc tế (FIFA), tổng doanh thu của FIFA World Cup Qatar 2022 dự kiến lên tới 4,66 tỉ đô la Mỹ. FIFA cũng đưa ra năm hạng mục doanh thu cốt lõi, trong đó, bản quyền phát sóng truyền hình là hạng mục đóng góp lớn nhất, chiếm 56% tổng doanh thu. Tiếp đó là bản quyền quảng cáo, chiếm 29%, trong khi 15% còn lại đến từ doanh thu khách sạn, bán vé, nhượng quyền thương hiệu và các nguồn thu khác. Trước đó, hai kỳ World Cup vào các năm 2014 và 2018 đã tạo ra doanh thu lần lượt là 4,82 tỉ đô la và 4,64 tỉ đô la.
Tuy nhiên, những lợi ích thực tế sẽ còn lớn hơn thế. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn Bloomberg, ông Nasser Al Khater, Giám đốc điều hành của FIFA World Cup Qatar 2022, cho biết Qatar sẽ thu hút 1,2 triệu du khách trong kỳ World Cup lần này. Điều này sẽ mang lại cho Qatar khoản lợi nhuận tài chính khổng lồ, ước tính lên tới 17 tỉ đô la, thông qua việc tạo ra những cơ hội đầy hứa hẹn cho các lĩnh vực kinh tế khác nhau, bao gồm bất động sản, thương mại, du lịch, hàng không, giao thông vận tải.
Theo Redseer Strategy Consultants, sự kiện này cũng sẽ tạo ra doanh thu 4 tỉ đô la thông qua chi tiêu của khách du lịch, trong đó khoảng 500 triệu đô sẽ dành cho các nước láng giềng của Qatar.
Dubai (thuộc UAE) là một trong những nơi tích cực hơn cả, khi cung cấp thị thực nhập cảnh nhiều lần với mức phí tượng trưng 27 đô la. Hãng hàng không giá rẻ FlyDubai sẽ bay ít nhất 30 chuyến khứ hồi mỗi ngày tới Doha trong suốt thời gian diễn ra giải đấu để phục vụ khách xem World Cup. Thành phố cũng đã chuẩn bị các khu xem bóng đá ở công viên, bãi biển và khu trung tâm, với hy vọng thu hút những du khách vừa muốn thưởng thức bóng đá, nhưng đồng thời cũng muốn sử dụng đồ uống có cồn thoải mái hơn so với các quy định nghiêm ngặt ở Qatar.
Lượng người xem trực tuyến dự kiến sẽ đạt 5 tỉ lượt trong thời gian diễn ra World Cup, tăng 43% so với kỳ World Cup tổ chức tại Nga hồi năm 2018.
Chi tiêu của Qatar cho thể thao không chỉ giới hạn ở World Cup. Kể từ khi được trao quyền tổ chức sự kiện này, quốc gia này đã mạnh tay chi tiền mua phần lớn cổ phần của Paris Saint-Germain (PSG), một trong những câu lạc bộ bóng đá hàng đầu của Pháp và 22% cổ phần của SC Braga, một câu lạc bộ của Bồ Đào Nha. Qatar cũng tổ chức một chặng đua xe F1 năm 2021, sau đó giành được quyền đăng cai môn thể thao tốc độ này trong 10 năm tới.
Đây cũng là xu hướng chung của nhiều nước láng giềng giàu có tại vùng Vịnh trong những năm gần đây. Khu vực này sẽ tổ chức bốn chặng đua F1 vào năm 2023, trong khi Ảrập Saudi và UAE, mỗi nước đều đang sở hữu một đội bóng tại Giải Ngoại hạng Anh. Ngoài ra còn có những dự án đầu tư ngày càng lớn vào golf, thể thao điện tử, các giải đấu quyền anh và võ tổng hợp. Tháng 10 vừa qua, hai đội bóng từ Giải Bóng rổ Nhà nghề Mỹ (NBA) đã chơi trận mở màn mùa giải mới ở Trung Đông.
Đây được coi là bước đi quan trọng để các nước vùng Vịnh cải thiện hình ảnh của đất nước, vốn được biết đến với trữ lượng dầu mỏ dồi dào hay sản xuất nhiên liệu hóa thạch. Bên cạnh đó, các quốc gia xuất khẩu năng lượng tại vùng Vịnh cũng xem đây là giải pháp để bảo đảm tương lai nền kinh tế trong bối cảnh nhu cầu đối với nhiên liệu hóa thạch trên toàn cầu ngày càng có xu hướng suy giảm.
Theo Bloomberg, trong khi người dân Mỹ và châu Âu e dè với việc tổ chức các sự kiện thể thao lớn, vốn tiêu tốn hàng tỷ USD, các quốc gia vùng Vịnh lại coi đó là cơ hội và sẵn sàng chi “đậm” đề giành quyền đăng cai các sự kiện này.
Như Mai