Microsoft so đấu Google: ai sẽ giành vương miện AI?

Cuộc chiến AI ngày càng nóng, người khổng lồ nào sẽ có chiến thắng cuối cùng?

Chúng ta đang có một từ thông dụng mới: AI. Người ta đã nói nhiều về nó kể từ khi Microsoft (MSFT) hỗ trợ ra mắt Chat GPT, rõ ràng là nhằm thách thức sự độc quyền của Google (GOOG, GOOGL) trong lĩnh vực tìm kiếm. “Chúng tôi đã khiến họ phải nhảy dựng,” Satya Nadella nói, khẳng định vai trò tích cực của Microsoft trong việc kích động “con khỉ đột nặng 800 pound” (tức là Google) bước ra và phản ứng với sự đổi mới của Microsoft.

Chúng ta đã không phải chờ đợi lâu và Bard đã xuất hiện. Các so sánh đang được thực hiện khắp nơi trên internet để tìm hiểu xem hệ thống nào tốt hơn. Tuy nhiên, trong khi cuộc xung đột công nghệ này đang diễn ra, với tư cách là nhà đầu tư, chúng ta có thể xem xét điều gì để đưa ra lựa chọn của mình? Liệu có phải chúng ta chỉ nên chỉ tập trung vào một trong hai cái tên này, dựa trên kỳ vọng của chúng ta về việc ai sẽ trở thành người chiến thắng?

Trong bài viết này, hãy cùng xem một cách nhìn nhận về cạnh tranh giữa Google và Microsoft. Chúng ta sẽ so sánh ba khía cạnh: tìm kiếm, phần mềm năng suất và đám mây.

Tìm kiếm

Theo báo cáo 10-k của Google, hoạt động kinh doanh Tìm kiếm đã tăng trưởng khá nhanh với tốc độ như sau:

• 2020 104 tỷ USD
• 2021 149 tỷ USD
• 2022 162 tỷ USD

Google Tìm kiếm đóng góp phần lớn nhất trong mảng quảng cáo Google. Quảng cáo YouTube và mạng Google cũng đã góp phần tạo ra tổng doanh thu 224 tỷ USD vào năm 2022.

Trong khi đó, báo cáo thường niên năm 2022 của Microsoft cho thấy doanh thu quảng cáo tin tức và tìm kiếm của công ty này đã tăng 2,3 tỷ USD, tương đương 25%. Con số này có nghĩa là toàn bộ hoạt động kinh doanh của công ty đã tạo ra doanh thu 9,2 tỷ USD.

Google rõ ràng lớn hơn nhiều so với Microsoft khi nói về tìm kiếm. Trên thực tế, theo thống kê, tính đến tháng 3 năm 2023, Google vẫn kiểm soát 93% thị trường tìm kiếm trên toàn thế giới, Bing đứng ở vị trí thứ hai với chỉ 2,9%. Statista.com cung cấp cho chúng ta một số dữ liệu khác, với Google chiếm 84,7% và Bing chiếm 8,9% thị phần. Dù tính theo con số nào thì khoảng cách giữa hai công ty cũng là rất lớn, và chắc chắn Google có một con hào rất sâu rộng trong lĩnh vực tìm kiếm.

Hãy lấy giá trị trung bình của hai ước tính trên và giả sử Google có 88,9% thị phần và Bing có 5,9%. Ước tính này cho thấy giá trị thị trường hiện tại là khoảng 180 tỷ USD.

Vậy, điều gì sẽ xảy ra khi Microsoft Bing, hiện được tích hợp với ChatGPT, có thể đánh bại Bard của Google? Câu trả lời là khá đơn giản: Microsoft có thể chiếm thêm một số thị phần trong lĩnh vực tìm kiếm. Tuy nhiên, chỉ cần một chút gia tăng thị phần cũng có thể có tác động rất lớn đối với Microsoft vì mảng kinh doanh tìm kiếm của công ty hiện rất nhỏ. Ngược lại, ngay cả khi Google mất một số thị phần, doanh thu của công ty vẫn có thể tăng lên do quy mô thị trường toàn cầu đang mở rộng.

Hãy đặt giả thuyết Microsoft sẽ chiếm thêm 3 điểm phần trăm thị phần trong một năm. Trong khi đó, thị trường có thể tăng trưởng khoảng 8%, như đã đạt được trong những năm gần đây.

Điều này có nghĩa là chúng ta sẽ đứng trước một thị trường có giá trị đến khoảng 194 tỷ USD vào cuối năm nay. Nếu Bing có thể giành thêm 3 điểm phần trăm, có thể đạt doanh thu 15,5 tỷ USD. Con số này sẽ tương đương mức tăng 69% so với cùng kỳ. Đồng thời, doanh thu của Google sẽ tăng ít nhất 10 tỷ USD lên 172 tỷ USD.

Trong trường hợp này, cả hai công ty đều thắng. Đây là lý do tại sao bạn không nên thực sự lo lắng về khả năng Bing sẽ đánh cắp một chút thị phần từ Google.

Phần mềm năng suất văn phòng (và đám mây)

Hãy thay đổi chiến trường và xem xét một trong những sản phẩm thành công nhất của Microsoft: Office.

Ở đây chúng ta có thể tìm thấy một bất ngờ. Chúng ta vẫn có thể nghĩ rằng Microsoft là công ty dẫn đầu thị trường. Nhưng trong những năm gần đây, Google đã bắt kịp với Workspace, và họ mới thực sự là công ty dẫn đầu thị trường. Theo Statista.com, Google đang nắm giữ 50% thị trường phần mềm năng suất văn phòng, trong khi Microsoft có khoảng 47,9%.

Tuy nhiên, khi so sánh doanh thu, chúng ta có thể lại một lần nữa sửng sốt. Chúng ta có thể nghĩ rằng 2 công ty có con số tương tự nhau do thị phần gần bằng nhau. Nhưng thực tế không phải vậy.

Microsoft báo cáo doanh thu từ bộ phần mềm Office trong phân khúc Năng suất và quy trình kinh doanh. Cùng với Office, phân khúc này bao gồm cả LinkedIn và Dynamics 365. Nhưng công bằng mà nói, phần lớn doanh thu được báo cáo trong phân khúc này là đến từ Office.

Năm 2022, doanh thu phân khúc này đã đạt 63,4 tỷ USD, tăng 17% so với năm trước và 36% so với năm 2020.

Trong khi đó, Google gộp Workspace vào phân khúc Google Cloud. Tổng cộng, Google Cloud đã đạt doanh thu 26,3 tỷ USD vào năm 2022 và vẫn đang lỗ gần 3 tỷ USD.

Mặc dù Workspace có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng tổng thể của Google Cloud, thật khó để nghĩ rằng bộ phần mềm này có tỷ trọng lớn nhất trong phân khúc. Nhiều khả năng hơn một nửa trong số trên đến từ Google Cloud Platform. Và để so sánh, hồi năm 2022, Microsoft đã báo cáo doanh thu đến 75 tỷ USD cho phân khúc đám mây của mình, với thu nhập hoạt động là 32,7 tỷ USD.

Giả sử tỷ lệ doanh thu tương đương như của Microsoft, có thể ước tính Google Workspace đã tạo ra doanh thu hơn 13,15 tỷ USD.

Rõ ràng là hơi khó để so sánh hai công ty về khía cạnh này vì họ có hai chiến lược khác nhau về phần mềm năng suất văn phòng. Google đang sử dụng Workspace để thu hút khách hàng vào đám mây của mình. Trong khi đó, Microsoft sử dụng Office như một cỗ máy in tiền thực sự và kết hợp nó với Windows để giữ chân khách hàng của mình và giới thiệu họ với Azure.

Trận chiến thứ hai này sẽ kết thúc như thế nào? Cả Google và Microsoft đều sẽ thắng vì họ càng xây dựng hệ sinh thái của mình thì họ càng tạo ra thế độc quyền ngày càng khó cạnh tranh hơn.

Nhìn về tương lai

Cho đến nay, Google đã có phạm vi tiếp cận tìm kiếm tốt hơn nhiều so với Microsoft. Ngoài ra, Google cũng đã sử dụng lợi thế này để biến Chrome thành trình duyệt phổ biến nhất tính đến tháng 3 năm 2023, chiếm 64,8% thị phần (so với 19,5% của Safari và 4,6% của Edge).

Con số này cho thấy Edge có thị phần lớn hơn một chút so với Bing. Điều này ngụ ý rằng Microsoft đã có thể giành được một số thị phần bằng cách khuyến khích người dùng Edge trở thành người dùng Bing. Một cách khác để tăng lưu lượng truy cập Bing là thông qua chương trình Phần thưởng của Microsoft. Tuy nhiên, nếu điều này khuyến khích nhiều người dùng chuyển từ tìm kiếm Google sang Bing thì Google sẽ không ngồi yên và sẽ tìm cách phát triển chương trình tương tự của riêng mình.

Mặt khác, như chúng ta đã thấy, Microsoft hiện có nhiều lợi nhuận hơn Google. Một phần là do Microsoft là một công ty trưởng thành hơn Google. Nhưng một phần của việc này có liên quan đến chi phí hoạt động dường như hơi mất kiểm soát của Google. Thêm vào đó, Google cũng đốt rất nhiều dòng tiền tự do vào chi phí lương thưởng dựa trên cổ phiếu đắt đỏ của mình.

Hồi tháng 1, nhà đầu tư Christopher Hohn đã gửi thư cho Sundar Pichai để giải quyết vấn đề bùng nổ số lượng nhân viên tại Alphabet, yêu cầu giảm 20% quy mô nhân sự và giới hạn mức lương thưởng dựa trên cổ phiếu. Trước bức thư đó, Google đã thông báo sa thải 12.000 nhân viên. Kể từ đó, Google đã thực hiện nhiều hành động cắt giảm chi phí hơn nữa. Một đợt sa thải khác được đồn đại sắp xuất hiện.

Điều này có liên quan gì đến chủ đề chính của chúng ta? Nếu Google tăng khả năng sinh lời thì họ sẽ có nhiều tiền hơn để chi cho các dự án thực sự quan trọng, chẳng hạn như cải tiến Bard hoặc phát triển chương trình phần thưởng. Hơn nữa, có một chút bất thường là Google, so với AWS và Azure, vẫn điều hành hoạt động kinh doanh trên nền tảng đám mây của mình trong thua lỗ. Một phần của việc này là do Google bắt đầu muộn hơn một chút, đặc biệt là so với AWS, và do đó cần phải bắt kịp. Đặc biệt, Google đã phải chi rất nhiều tiền để tạo ra một hệ sinh thái khóa chặt khách hàng của mình trên đám mây. Đây là nơi Workspace đóng một vai trò lớn. Tuy nhiên, do Google đang xoay trục để quản lý tốt hơn cơ cấu chi phí của mình, thật hợp lý khi tin rằng chúng ta sẽ thấy Google Cloud trở thành một doanh nghiệp có lợi nhuận cao khi AWS trưởng thành hơn.

Kết luận

Bất kể chúng ta nhìn so sánh này như thế nào thì cạnh tranh giữa Google và Microsoft cũng sẽ tách họ ra khỏi bất kỳ công ty nào khác.

Google và Microsoft có thể đang chiến đấu. Nhưng khi làm vậy, họ sẽ chỉ tạo ra một rào cản ngày càng không thể vượt qua giữa họ và bất kỳ đối thủ cạnh tranh nào khác. Càng xây dựng con hào này, hai ông lớn sẽ càng thu được nhiều lợi ích từ những đổi mới công nghệ của mình và biến chúng thành những “con bò sữa” in ra tiền.

Huân Hà - theo seekingalpha