Nhà sản xuất xe tải và xe van chạy điện vẫn còn phải đối mặt với rất nhiều thách thức.
Rivian Automotive (RIVN) đã thường xuyên được so sánh với Tesla (TSLA) khi công ty được niêm yết vào tháng 11 năm ngoái. Nhà sản xuất xe điện đã được hỗ trợ bởi Amazon và Ford Motor Company, một yếu tố dường như mang lại cho họ triển vọng tươi sáng hơn nhiều so với các công ty cùng ngành.
Nhưng hiện tại, cổ phiếu Rivian đang giao dịch thấp hơn gần 60% so với giá IPO. Sự hưng phấn của thị trường đối với Rivian đã phai dần khi công ty vật lộn với tình trạng chậm trễ sản xuất, vấn đề gián đoạn chuỗi cung ứng và các khoản lỗ ngày càng lớn. Lãi suất tăng càng làm trầm trọng thêm nỗi đau đó.
Tesla cũng đã phải vật lộn với việc tăng cường sản xuất trong nhiều năm trước khi đạt được thành công. Nhưng một khi đã làm được việc này, vốn hóa thị trường của công ty xe điện tiên phong đã tăng vọt từ mức dưới 3 tỷ USD vào đầu năm 2012 lên gần 850 tỷ USD ngày nay. Liệu Rivian, công ty trị giá 28 tỷ USD ngày nay, có thể lặp lại câu chuyện thành công đó và bắt kịp Tesla vào năm 2030?
Rivian sản xuất ba loại xe điện: xe bán tải R1T, xe SUV R1S và EDV (xe tải giao hàng chạy điện) cho Amazon. Xe R1 của hãng có giá khởi điểm dưới 70.000 USD và có thể đi hơn 300 dặm chỉ với một lần sạc. Rivian không sản xuất sedan chạy điện như Tesla. Tuy nhiên, Tesla đã tung ra mẫu SUV chạy điện của họ, Model X, vào năm 2015. Ông lớn EV cũng có kế hoạch tung ra chiếc Cybertruck được mong đợi từ lâu vào năm tới, tiếp theo là một chiếc “robovan có thể cấu hình” để chở hàng và hành khách trong tương lai.
Amazon đã đặt hàng 100.000 chiếc EDV của Rivian, có thể di chuyển khoảng 150 dặm với một lần sạc, sẽ được giao vào năm 2030. Rivian cũng đã nhận được khoảng 98.000 đơn đặt hàng trước cho xe R1 của mình tính đến ngày 30 tháng 6.
Ban đầu, Rivian đã dự định xuất xưởng 50.000 xe trong năm nay. Nhưng vào tháng 3, công ty đã giảm mục tiêu đó xuống còn 25.000 xe do phải vật lộn với các vấn đề chuỗi cung ứng. Tính đến ngày 30 tháng 6, công ty chỉ được sản xuất khoảng 9.000 xe. Để so sánh, số lượng xe được giao hàng năm của Tesla đã tăng vọt từ 22.477 vào năm 2013 lên 936.172 vào năm 2021.
Các nhà máy của Tesla ở California, Texas, Đức và Trung Quốc có tổng công suất sản xuất hàng năm hơn 1,9 triệu xe. Rivian hiện có công suất sản xuất hàng năm 150.000 xe tại nhà máy chính ở Illinois. Họ kỳ vọng việc mở rộng nhà máy ở Illinois sẽ nâng công suất hàng năm lên 200.000 xe vào năm tới.
Năm 2024, Rivian dự định mở nhà máy thứ hai tại Georgia. Sau khi mở rộng hoàn toàn nhà máy ở Illinois và vận hành nhà máy ở Georgia, họ dự kiến công suất sản xuất hàng năm sẽ đạt 600.000 xe – nhưng vẫn chưa đặt ra thời hạn chắc chắn đạt được cột mốc đó. Như vậy, Rivian có thể vẫn nhỏ hơn nhiều so với Tesla vào cuối thập kỷ này.
Giả sử Rivian tiếp tục duy trì các mục tiêu sản xuất hiện tại và tăng cường sản xuất trong vài năm tới, các nhà phân tích kỳ vọng doanh thu của công ty sẽ tăng từ mức 55 triệu USD hồi năm 2021 lên 12,4 tỷ USD vào năm 2024. Tính theo giá bán trung bình khoảng 70.000 USD/xe, những ước tính đó ngụ ý Rivian có thể cung cấp gần 180.000 xe vào năm 2024.
Con số đó có thể so sánh với doanh thu 11,8 tỷ USD của Tesla vào năm 2017 – con số này sau đó đã mở rộng với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) 46% để đạt đến 53,8 tỷ USD vào năm 2021. Nếu Rivian đáp ứng được kỳ vọng của các nhà phân tích và lặp lại quỹ đạo tăng trưởng 2017-2021 của Tesla trong khoảng thời gian từ năm 2024 đến năm 2028, họ sẽ có khả năng tạo ra hơn 56 tỷ USD doanh thu vào năm 2028. Nếu tăng doanh thu với tốc độ hơn 30% trong hai năm tiếp theo, công ty có thể tạo ra gần 100 tỷ USD doanh thu vào năm 2030.
Rivian đang giao dịch với giá cao gấp 16 lần doanh thu năm nay, trong khi Tesla giao dịch với giá cao gấp 10 lần doanh thu năm nay. Nếu Rivian tạo ra doanh thu 100 tỷ USD vào năm 2030 và giao dịch với giá cao gấp 10 lần doanh thu, vốn hóa thị trường của họ có thể vượt qua mốc 1 nghìn tỷ USD – như Tesla đã làm được lần đầu tiên vào tháng 10 năm ngoái. Tuy nhiên, đó là tình huống tốt nhất giả định mọi thứ diễn ra hoàn hảo với Rivian.
Trên thực tế, Rivian khó có thể tăng trưởng nhanh như Tesla vì hai lý do đơn giản. Đầu tiên, thị trường xe điện ngày nay đã bão hòa hơn nhiều so với thời kỳ nổi lên như vũ bão của Tesla. Ngoài Model X, Cybertruck sắp ra mắt và các robovan trong tương lai của Tesla, Rivian còn phải đối phó với các nhà sản xuất xe van chạy điện khác như Stellantis, trước đây gọi là Fiat Chrysler, và các nhà sản xuất xe giao hàng chạy điện nhỏ hơn như Canoo – gần đây đã nhận được một đơn đặt hàng lớn từ Walmart.
Thứ hai, các khoản trợ cấp lớn của chính phủ, các khoản vay ưu đãi và giảm thuế đã bù đắp rất nhiều khoản lỗ ban đầu của Tesla – nhưng Rivian và các nhà sản xuất xe điện nhỏ hơn khác có thể khó lòng đảm bảo được các lợi ích tương tự. Các nhà phân tích dự đoán Rivian sẽ tiếp tục lỗ hàng tỷ đô la mỗi năm trong tương lai gần – vì vậy, họ có thể cạn kiệt tiền mặt trước khi tăng sản lượng thành công.
Rivian đang làm tốt hơn nhiều nhà sản xuất xe điện khác như Canoo hoặc Faraday Future Intelligent Electric – cả hai đều chưa xuất xưởng được bất kỳ chiếc xe nào – nhưng công ty chắc chắn vẫn chưa chứng minh được họ là “Tesla tiếp theo”. Rivian có thể lớn gần bằng Tesla hiện nay vào cuối năm 2030 nếu họ làm mọi thứ hoàn hảo. Nhưng dù vậy, công ty xe điện mới nổi vẫn là một cổ phiếu cực kỳ đầu cơ vào lúc này.
Huân Hà - theo fool