Dữ Liệu AAII: Thị Trường Chứng Khoán Sẽ Tăng Hay Sụp Đổ?

Nhiều nhà đầu tư đang dùng số liệu của AAII làm chỉ báo tham khảo để dự báo tương lai của thị trường chứng khoán trong năm 2021.

Khi năm mới bắt đầu, giới đầu tư đang cố giải mã về khoảng thời gian điên rồ vừa qua. Mặc dù cả thế giới phải trải qua đợt đại dịch tồi tệ nhất trong một thế kỷ trở lại đây, thị trường chứng khoán vẫn có thể vượt qua được những tháng mà nhiều nền kinh tế trên toàn cầu bị đóng cửa hoàn toàn và thay vào đó hướng đến triển vọng tương lai. Sau khi bốc hơi vào tháng 2 và tháng 3 trong năm 2020, thị trường chứng khoán đã tăng trưởng trở lại nhờ có nhiều yếu tố lạc quan.

Khởi đầu của năm 2021

Trong hai tuần đầu tiên của năm 2021, thị trường đã tiếp tục đà tăng trưởng kéo dài kể từ năm 2020, từ đó nhiều chỉ số chính đã bắt đầu vươn lên vùng đỉnh mới. Những nhà đầu tư lạc quan cho rằng việc thị trường liên tục tăng trưởng ổn định là hoàn toàn bình thường và họ dự đoán lợi nhuận sẽ còn tăng nhiều hơn trong năm mới này khi các điều kiện kinh tế có dấu hiệu cải thiện. Nhờ đó mà các cổ phiếu như Tesla (NASDAQ: TSLA) đã tăng trưởng phi mã không ngừng. Có một số nhà đầu tư khác thì lo sợ rằng thị trường đã tăng trưởng quá nhanh và có thể sụp đổ trong những tháng tới.

Có một cách để đánh giá khả năng biến động của thị trường chứng khoán trong tương lai, đó là khảo sát tâm lý của những nhà đầu tư nhỏ lẻ. Điều đó rất khó có thể thực hiện. Nhưng nhờ vào Hiệp hội các nhà đầu tư nhỏ lẻ tại Mỹ (AAII), xu hướng suy nghĩ của những nhà đầu tư cá nhân (nhỏ lẻ) đã được tổng hợp thành thông tin thống kê; và thông tin này sẽ là dấu hiệu gợi ý cho biết thị trường sẽ sụp đổ hay tiếp tục tăng trưởng trong năm 2021.

Thông tin của AAII

AAII đã phục vụ hơn 2 triệu nhà đầu tư thông qua những nghiên cứu, thông tin và tài liệu giáo dục của họ. Tổ chức đầu tư này tập trung vào việc tạo ra giá trị cho cộng đồng, khuyến khích các nhóm đầu tư nhỏ thành lập các chi hội tại địa phương và tập hợp các thành viên lại với nhau để tổ chức các buổi hội nghị theo định kỳ.

Trong hơn 30 năm, AAII đã thường xuyên khảo sát các thành viên của mình mỗi tuần bằng một câu hỏi rất đơn giản: bạn nghĩ thị trường chứng khoán sẽ chuyển động theo hướng nào trong sáu tháng tới? Tổ chức này thống kê câu trả lời của người được khảo sát (gồm: tăng, trung lập và giảm) và sau đó công bố kết quả trong Bảng Khảo sát Tâm lý Nhà đầu tư AAII (AAII Investor Sentiment Survey).

Do đa phần các nhà đầu tư tin vào sức mạnh của phương pháp đầu tư dài hạn nên kết quả khảo sát có xu hướng hơi nghiêng về phía giá lên hoặc tăng (bullish). Trong những năm qua, kết quả trung bình là khoảng 40% tăng, với 30% giảm và 30% trung lập. Kết quả đó trùng khớp với xu hướng đi lên của thị trường chứng khoán kể từ cuối những năm 1980.

Xu hướng năm 2021: tăng?

Năm vừa qua là một năm thú vị khi xét về khía cạnh tâm lý nhà đầu tư. Đầu năm 2020, giới đầu tư tỏ ra khá lạc quan, nhưng tâm lý đó đã biến mất khi xuất hiện thị trường gấu (bear market) ^(*) do đại dịch corona. Trong nhiều tháng sau đó, giới đầu tư đã tỏ ra hoài nghi trước độ bền vững của đà phục hồi trên thị trường chứng khoán. Khi đó số lượng đáp án “tăng” (bullish) liên tục ở mức thấp trong khoảng từ 20% ​​đến 35% và đáp án “giảm” (bearish) dao động từ 40% đến 50% trở lên.

Bảng Khảo sát Tâm lý Nhà đầu tư AAII - Kể từ năm 2020

Bullish: Tăng, Neutral: Trung lập, Bearish: Giảm

Chỉ đến khi bước vào tháng 11, tâm lý nhà đầu tư mới bắt đầu chuyển hướng. Kết quả thu được vào ngày 12/11/2020 là 56% tăng và 25% giảm. Đây cũng là số liệu lạc quan nhất trong hơn hai năm. Kể từ đó, số câu trả lời “tăng” đã luôn dao động trong khoảng 40%.

Những số liệu gần đây nhất cũng rất khả quan. Trong số các nhà đầu tư được khảo sát, có 54% cho rằng thị trường sẽ tăng; 27% cho rằng thị trường sẽ giảm; 19% cho rằng thị trường không tăng cũng không giảm.

Hiệu ứng “trái ngược”

Thật không may, kết quả khảo sát tâm lý AAII thường là một chỉ báo trái ngược với nhận định của những nhà đầu tư theo chiều giá lên (bullish). Cụ thể:

• Khảo sát này được khai sinh ngay trước khi thị trường sụp đổ vào năm 1987. Trong những tháng trước khi thị trường đi xuống, tỷ lệ nhận định thị trường sẽ tăng đạt 66%. Tuy nhiên, những người nhận định rằng thị trường sẽ giảm chỉ có 6%.
  Sau khi thị trường sụp đổ, tỷ lệ nhận định tăng đã giảm xuống chỉ còn hơn 20%; nhưng rồi thị trường đã phục hồi mạnh mẽ sau đó.

• Trong tuần đầu tiên của năm 2000, có 75% nhà đầu tư tỏ ra lạc quan. 13% người cho rằng thị trường sẽ giảm. Cuối cùng, thời điểm đó lại hóa ra là giai đoạn gần cuối chuỗi tăng điểm của thị trường chứng khoán trong thập niên 1990.
  Vào giữa năm 2002, tâm lý chung của nhà đầu tư có xu hướng giảm hơn là tăng. Và một lần nữa, đúng lúc đó thị trường phục hồi mạnh.

Tuy nhiên, kết quả khảo sát này không phải lúc nào cũng đóng vai trò là chỉ báo ngược. Đầu năm 2008, tâm lý hoài nghi của nhà đầu tư về thị trường chứng khoán đã biểu hiện qua kết quả khảo sát của AAII từ rất lâu trước khi cuộc khủng hoảng tài chính ập đến. Vào mùa hè năm đó, tỷ lệ nhận định thị trường sẽ giảm thường xuyên cao hơn 50%. Trong khi đó, tỷ lệ nhận định tăng ít hơn 25%.

Kết quả của AAII chỉ mang tính tham khảo

Đừng nên dựa dẫm hoàn toàn vào các số liệu của AAII để dự đoán thị trường tăng hay giảm. Đây chỉ là số liệu mang tính tham khảo. Tuy nhiên, số liệu này cho bạn biết xu hướng tâm lý của các nhà đầu tư khác; như vậy, các con số khảo sát cũng rất hữu ích.

Tại thời điểm này, giới đầu tư đang có cảm nhận lạc quan về thị trường. Trong lịch sử, đó thường là một dấu hiệu cho thấy thị trường có khả năng giảm điểm mạnh. Điều đó có thể xảy ra trong năm 2021 hoặc có thể không. Nhưng dù thế nào đi nữa, bạn vẫn nên chuẩn bị sẵn sàng cho cả hai khả năng đó.

(*) Bear market hay thị trường gấu được định nghĩa là giai đoạn mà thị trường chứng khoán mất điểm từ 20% trở lên.

Đăng Khoa – Theo fool