Thị Trường Dầu Thế Giới Tắm Máu, Có Nên Nhảy Vào Lúc Này?

Trong thời điểm thị trường chung sụp đổ vì COVID-19, cổ phiếu dầu lao dốc không phanh. Giá dầu thô đã giảm gần 70%. Gần đây, cả Brent và WTI đều ở mức thấp chưa từng thấy trong 20 năm qua. Nhìn chung, thị trường dầu thế giới sụp đổ nhanh; và nặng nề chưa từng thấy trong lịch sử.

Nhưng dầu vẫn là dòng máu đen chảy trong huyết quản của nền kinh tế toàn cầu. Ngay cả khi xuất hiện các dạng năng lượng tái tạo thay thế xăng; dầu diesel và hydrocarbon tinh chế khác; dầu vẫn là nhiên liệu quan trọng trong giao thông vận tải và tạo ra nguồn điện trong nhiều năm tới.

Thị trường dầu thế giới đang ở mức thấp kỷ lục

Thời điểm giá dầu đang thấp kỷ lục; mọi cổ phiếu trong lĩnh vực dầu khí hiện đang giao dịch ở mức định giá rẻ mạt so với chỉ một vài tháng trước; các nhà đầu tư có nên mua vào? Đây là thời điểm mà chúng ta nên nhớ tới lời khuyên của Warren Buffett - hãy tham lam khi người khác sợ hãi?

Rốt cuộc, một số công ty dầu mỏ đa dạng và nổi tiếng nhất đã phải chứng kiến ​​giá cổ phiếu lao dốc trong vài tháng qua. Cổ phiếu của Royal Dutch Shell (NYSE: RDS.A) (NYSE: RDS.B); ExxonMobil (NYSE: XOM) và Phillips 66 (NYSE: PSX) đã mất từ ​​40% đến 56% giá.

Chắc chắn, sẽ có một số cổ phiếu dầu mỏ sẽ trở thành khoản đầu tư đúng đắn nếu mua vào ở mức giá hiện tại; khả năng tài chính của những tên tuổi như ba công ty dầu kể trên đủ sức để vượt qua cả những điều tồi tệ nhất. Cuối cùng, giá dầu sẽ lại tăng; và những công ty có năng lực nắm bắt nhất, mạnh mẽ nhất sẽ đền đáp; những nhà đầu tư đã tin tưởng họ trong thời kỳ suy thoái khủng khiếp này.

Nhưng cũng sẽ có rất nhiều công ty dầu mỏ không thành công; và hàng chục tỷ đô la tài sản của nhà đầu tư sẽ bốc hơi. Sẽ tác động tới giá dầu nhiều năm tới, những yếu tố sau có thể đã bị nhiều nhà đầu tư trung bình bỏ qua. Và điều này có thể dẫn đến tổn thất vĩnh viễn mà đáng ra bạn đã có thể tránh.

Một cổ hai tròng

Giá dầu không chỉ giảm do nỗi sợ về đại dịch toàn cầu và nguy cơ suy thoái. Những thứ đó thường đã đủ để khiến giá dầu giảm; vì nhu cầu dầu toàn cầu sẽ giảm mạnh trong những tuần và tháng tới. Nhưng tình hình thị trường dầu toàn cầu diễn biến xấu hơn bình thường rất nhiều. Thay vì một cuộc suy thoái lớn do cầu dầu giảm; dầu vừa trải qua những nhịp giảm mạnh nhất lịch sử.

Trong nhiều tuần qua, Ả Rập Xê Út đã đi từ một lực lượng ổn định thị trường; từng cắt giảm sản lượng dầu nhiều lần trong nhiều năm qua; tới khởi động một nỗ lực toàn diện nhằm chiếm lĩnh thị phần thị trường dầu mỏ toàn cầu. Hồi đầu tháng 3, nước này tuyên bố sẽ tăng sản lượng dầu ngay khi thỏa thuận hiện tại với OPEC+ hết hạn vào ngày 1 tháng 4. Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) cũng đã tham gia cùng với Ả rập Xê út vào cuộc đua tăng sản lượng. Điều này đã đổ thêm dầu vào lửa trong nỗ lực tăng sản lượng xuất khẩu.

Sản lượng dầu xuất khẩu 

Ngoài ra, Ả rập Xê út cho biết họ sẽ xuất khẩu hơn 10 triệu thùng mỗi ngày; tăng 43% so với tháng 1 và tháng 2. Quốc gia này còn lên kế hoạch tăng thêm thêm 600.000 thùng vào tháng Năm.

Cùng lúc, thị trường vừa hướng tới sự sụp đổ trong lượng cầu, vừa đón nhận sự gia tăng sản lượng của cả Nga và Ả rập Xê út cộng lại. Thay vì giảm sản lượng để ổn định thị trường; Ả rập Xê út, UAE và Nga đang tăng sản lượng dầu – hiện có mức giá siêu rẻ để đẩy dầu đá phiến Mỹ ra khỏi thị trường.

Vấn đề lớn nhất trước mắt không phải là giá cả

Một trong những vấn đề lớn nhất mà các nhà sản xuất dầu phải đối mặt là thiếu cầu kết hợp với thiếu kho lưu trữ. Đừng nghĩ rằng, người mua sẽ đổ xô mua vào với giá 20 USD/thùng; nhu cầu đã giảm mạnh đến nỗi các công ty vận hành đường ống chở dầu và kho lưu trữ đang cạn kiệt nơi lưu trữ dầu.

Matt DiLallo của Motley Fool đã chỉ ra rằng, các công ty vận hành đường ống chở dầu; hợp tác sản xuất đầu đã bắt đầu yêu cầu các nhà sản xuất dầu có hợp đồng với họ; cung cấp bằng chứng rằng dầu gửi vào đường ống của họ đã có người mua.

Do đó, các nhà sản xuất dầu có thể sẽ phải đối mặt với một vấn đề thậm chí còn lớn hơn. Nhu cầu sụp đổ và các kho lưu trữ hết chỗ có thể buộc một số nhà sản xuất giảm sản lượng của các giếng hiện có; tiếp tục cắt giảm dòng tiền từ những “mỏ vàng đen” mà họ đã đổ tiền vào.

Nói cách khác, chúng ta có thể sẽ chứng kiến những nhà sản xuất dầu thiếu hụt thanh khoản phải đối mặt với kịch bản tồi tệ nhất khi giá dầu; và nhu cầu sụp đổ (kết hợp với sản lượng cao kỷ lục gần đây); khiến họ không thể bán được số dầu mà họ đã đốt hàng tấn tiến để khai thác, sản xuất.

Cái tên đầu tiên rơi đài

Công ty dầu mỏ Whites (NYSE: WLL) đã nộp đơn xin phá sản Chapter 11 hôm thứ Tư; đạt được thỏa thuận với các chủ nợ chính, nắm giữ phần lớn các khoản nợ lớn và có thể chuyển đổi của hãng. Nếu được tòa án duyệt phá sản, thỏa thuận này sẽ khiến cổ đông thường chỉ còn nắm giữ 3% công ty. Trong khi số vốn còn lại được đổi lấy khoảng 2,2 tỷ đô la trái phiếu công ty. Nói cách khác, các cổ đông thường sẽ mất 97% số vốn đầu tư; dù Whiting có thể phục hồi trở lại sau phá sản nhớ gánh nặng nợ được giảm tải.

Chesapeake Energy (NYSE: CHK) là một nhà sản xuất khác đang trong tình trạng nguy hiểm. Công ty đã thuê luật sư từ một công ty có chuyên môn về phá sản; và tái cấu trúc hồi giữa tháng ba. Giá dầu đã giảm 21% kể từ thời điểm đó.

Đó chưa phải là cái tên cuối cùng

Gần như chắc chắn rằng Whites chỉ là một trong nhiều nhà sản xuất dầu tư nhân sẽ phá sản trong vài tháng tới. Một số sẽ chọn làm theo cách của Whites, đạt được thỏa thuận với cổ đông để tiếp tục hoạt động; một số sẽ buộc phải ngừng hoạt động và thanh lý tài sản.

Những công ty vận hành đường ống chở đầu – vốn thường được xem là các khoản đầu tư an toàn khi gặp rủi ro – cũng không chắc chắn nằm ngoài dự đoán trên. Xét cho cùng, các công ty này đang phải đối mặt với thực tế nhu cầu giảm mạnh ở cuối đường ống của họ (người dùng cuối). Điều tồi tệ nhất có thể xảy ra là, đường ống của đang đang chứa đầy số dầu mà bạn chẳng thế bỏ đi đâu; nhà sản xuất thì chẳng thể trả tiền cho bạn để gửi hàng.

Một vài công ty tương đối ổn về mặt tài chính cũng đã phải cắt giảm cổ tức; khoảng 5,6 công ty khác thì đang chuẩn bị. Một loạt vụ phá sản trong giới sản xuất có thể tạo áp lực đáng kể lên bất kỳ công ty nào khác, đặc biệt nếu một công ty làm ăn chủ yếu với những nhà sản xuất dầu yếu nhất.

Nhà đầu tư phải làm gì? Thận trọng hay đơn giản là đi tìm nhóm ngành khác

Ở nhiều nơi trên thế giới, ngành công nghiệp dầu khí đang đặc biệt nguy hiểm. Ả rập Xê út và số nước đồng minh đang bán ra những thùng dầu với mức giá rẻ nhất từng có; dường như những quốc gia này đều đã cam kết chắc chằn để cướp lại phần lớn thị phần. Đây thực ra là một bước ngoặt không đáng ngạc nhiên, khi mà Ả Rập Xê Út, cùng với Nga; đã tiến hành cắt giảm sản lượng toàn cầu trong những năm gần đây để đẩy giá trong khi Hoa Kỳ lại tăng cường sản xuất một loại dầu mới:

Sản lượng dầu thô của Ả rập Xê út – nguồn YCharts.

Ngay cả trước khi Ả Rập Xê Út đảo ngược tiến trình từ kế hoạch tái lập trật tự thế giới về dầu thô, mọi chuyện vốn đã rất mất kiểm soát. Lần suy thoái này sẽ rất đau đớn và kéo dài; bất chấp những đợt cắt giảm lớn của tất cả các nhà sản xuất dầu lớn trên thế giới. Trong khi đó, tình hình rõ ràng là các nhà sản xuất dầu Mỹ chỉ cắt giảm khi không còn lựa chọn nào khác.

Vì lý do đó, các nhà đầu tư nên cẩn trọng trong thị trường dầu. Bối cảnh ở đây ngập tràn rủi ro, đặc biệt là các nhà sản xuất dầu trong ngắn hạn, không chỉ với các công ty mà còn là các nhà sản xuất phải giảm thiểu khai thác, khoan thăm dò…, và cả các công ty bán vật liệu phục vụ cho các hoạt động này, như cát, ống khoan và các thành phần khác.

Ai đã gục ngã trong bối cảnh hiện tại?

Có bao nhiêu công ty sẽ ngã xuống trong cuộc chiến giành thị trường dầu thế giới? Câu trả lời phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, nhưng ngay bây giờ, chiến thuật tốt nhất lúc này có lẽ đứng ngoài quan sát. Rốt cuộc, nhiều cổ phiếu dầu mỏ có thể bị phá hủy; nhưng cũng có thể sẽ là món hời đáng lẽ nên mua, và hầu hết đang phải gánh chịu rủi ro lớn.

Nếu bạn quyết tâm đầu tư vào thị trường dầu thế giới ngay bây giờ; hãy tìm đến gã khổng lồ đa dạng của ngành, bao gồm Shell và Phillips 66; với tình hình tài chính vững mạnh và các hoạt động kinh doanh đa dạng sẽ tiếp tục tạo ra dòng tiền trong thời kỳ suy thoái. Bạn chỉ cần sẵn sàng chấp nhận rằng những cổ phiếu này có thể trở nên vô cùng thảm hại trước khi trở nên tốt hơn; và kể cả những cổ phiếu dầu mỏ tốt nhất này cũng đang phải đối mặt với một thời kỳ khó khăn phía trước.

Vân Anh - Theo nasdaq

ĐỌC THÊM: Thị Trường Dầu Thế Giới Đã Ổn Định. Tuy Nhiên Nguy Cơ Cuộc Tấn...