Sự trỗi dậy của ChatGPT trong làn sóng “đại sa thải” tại các công ty công nghệ

Trong bối cảnh kinh tế ảm đạm, tình trạng sa thải hàng loạt đã trở thành chủ đề của lĩnh vực công nghệ khi thế giới bước vào năm 2023. Nhiều người bi quan về tương lai của lĩnh vực công nghệ, tuy nhiên, tình trạng sa thải nhân sự công nghệ gần đây được cho là bóng tối trước bình minh của thời đại trí tuệ nhân tạo (AI).

Người dùng tùy chỉnh hình đại diện cho chatbot AI cá nhân trên ứng dụng điện thoại thông minh.

Làn sóng sa thải nhân sự công nghệ - Bóng tối trước bình minh

Đầu tiên, với sự xuất hiện của ChatGPT, sự phát triển của các công nghệ AI đã đạt đến điểm bùng phát, sẵn sàng cho quá trình thương mại hóa quy mô lớn.

Thứ hai, sa thải công nghệ đã giải phóng hàng chục nghìn tài năng vào thị trường việc làm. Nhiều người trong số họ sở hữu kiến thức và kinh nghiệm quý báu về phát triển và thương mại hóa các sản phẩm công nghệ AI.

Hai yếu tố này kết hợp với nhau sẽ tạo ra nhiều công ty khởi nghiệp về AI, áp dụng các công nghệ AI để cách mạng hóa cuộc sống hàng ngày của chúng ta, tương tự như cách Internet di động đã từng thay đổi cách chúng ta sống.

Trong lịch sử, nhiều công ty công nghệ lớn đã được thành lập trong khủng hoảng. Khi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 xảy ra, những gã khổng lồ công nghệ như Intel và Microsoft đã sa thải hàng chục nghìn nhân viên ở Thung lũng Silicon.

Đó là một bầu không khí tuyệt vọng, tuy nhiên, các công ty khởi nghiệp internet di động cũng mọc lên như nấm. Airbnb được thành lập vào năm 2008; Slack, WhatsApp, Square và Uber được thành lập vào năm 2009; Instagram và Pinterest được thành lập vào năm 2010. Những công ty internet di động này đã tạo ra kỷ nguyên internet di động.

Tại sao các công ty này đều nổi lên trong cuộc khủng hoảng tài chính?

Đầu tiên, các công nghệ internet di động đã đạt đến điểm bùng phát để thương mại hóa quy mô lớn vào khoảng năm 2008. Chiếc iPhone đầu tiên ra mắt vào năm 2007, Android 1.0 được phát hành vào năm 2008 và kết nối di động đang chuyển từ 3G sang 4G trong giai đoạn này.

Cựu CEO và đồng sáng lập Apple Steve Jobs với chiếc iPhone đầu tiên tại MacWorld Expo ở San Francisco, California, vào ngày 9/1/2007. Ảnh: EPA

Thứ hai, nhiều tài năng phần mềm bị sa thải có thể nhanh chóng tiếp thu các kỹ năng lập trình di động, cho phép họ phát triển nhiều loại ứng dụng di động.

Sự xuất hiện của các công nghệ điểm bùng phát và các tài năng thương mại hóa các công nghệ điểm bùng phát dường như là công thức để tạo ra một kỷ nguyên công nghệ mới. Đợt sa thải hàng loạt công nghệ gần đây chắc chắn đã đưa nhiều tài năng vào thị trường việc làm, tuy nhiên liệu công nghệ AI có đang ở điểm bùng phát?

Trong 40 năm qua, chỉ một số ít sản phẩm công nghệ đã thay đổi thế giới. Windows của Microsoft biểu thị điểm bùng phát của công nghệ máy tính cá nhân, công cụ tìm kiếm của Google biểu thị điểm bùng phát của công nghệ internet, iPhone của Apple biểu thị điểm bùng phát của công nghệ điện toán di động.

ChatGPT - Điểm bùng phát của công nghệ AI

Tiến sĩ Shaoshan Liu - một doanh nhân công nghệ AI và là Chủ tịch châu Á của IEEE Entrepreneurship - tin rằng ChatGPT biểu thị điểm bùng phát của công nghệ AI. Trước đây, AI chỉ có thể thực hiện các tác vụ cụ thể, chẳng hạn như nhận dạng hình ảnh và nhận dạng giọng nói cơ bản. Ngược lại, ChatGPT có thể tham gia vào các cuộc hội thoại phức tạp của con người và cải thiện hiệu quả năng suất của con người trong nhiều tình huống sử dụng, ví dụ như lập trình.

Khả năng đột phá này mở ra nhiều cơ hội kiếm tiền. The New York Times gần đây đã báo cáo về tiềm năng của ChatGPT trong việc cách mạng hóa hoạt động kinh doanh công cụ tìm kiếm, là mối đe dọa lớn đối với Google.

Ngoài ra, Microsoft có kế hoạch tích hợp các công nghệ ChatGPT vào công cụ tìm kiếm Bing và các sản phẩm Office 365 của mình. Nhưng đây mới chỉ là những điểm khởi đầu của kỷ nguyên AI.

Nhân viên của Microsoft chứng minh sự tích hợp của công cụ tìm kiếm Microsoft Bing và trình duyệt Edge với Open AI vào ngày 7/2 tại Redmond, Washington. Ảnh: AP

Bình minh của kỷ nguyên AI sẽ như thế nào?

Cơ sở hạ tầng AI, kiến thức chuyên môn về miền và dữ liệu người dùng sẽ là những yếu tố then chốt cho sự thành công của các công ty khởi nghiệp AI .

Đầu tiên, các công ty như OpenAI hoặc DeepMind sẽ tạo ra một hướng kinh doanh mới, mô hình dưới dạng dịch vụ (Maas), sao cho mô hình cơ bản hoặc cơ sở hạ tầng AI, chẳng hạn như ChatGPT, có thể được truy cập với một khoản phí hàng tháng.

OpenAI đã thử nghiệm mô hình kinh doanh Maas, chẳng hạn với 42 USD một tháng, mọi người có thể có quyền truy cập chuyên nghiệp vào công cụ ChatGPT dựa trên đám mây. Với Maas, các công ty khởi nghiệp AI sẽ có thể xây dựng doanh nghiệp của họ trên cơ sở hạ tầng AI. Lợi thế cho các công ty khởi nghiệp AI sẽ là kiến thức chuyên môn về miền và dữ liệu người dùng của họ.

Chẳng hạn, nếu một công ty khởi nghiệp AI về sức khỏe sử dụng ChatGPT để chẩn đoán y tế, thì các chuyên gia trong lĩnh vực như bác sĩ y khoa sẽ cần phải đào tạo công cụ ChatGPT để trò chuyện giữa bác sĩ và bệnh nhân hiệu quả.

Sau đó, khi startup AI về sức khỏe tích lũy thêm dữ liệu người dùng, nó có thể liên tục tinh chỉnh công cụ ChatGPT của mình để cung cấp dịch vụ tốt hơn cho khách hàng, tạo thành một vòng tròn đạo đức. Các mô hình kinh doanh tương tự có thể được áp dụng cho các khía cạnh khác trong cuộc sống hàng ngày, chẳng hạn như tư vấn pháp luật, dịch vụ kế toán và giáo dục.

Thách thức quy định về AI

Tuy nhiên, trước khi chúng ta có thể tận hưởng tương lai tươi sáng được hỗ trợ bởi các công nghệ AI, quy định về AI sẽ là một thách thức lớn cần vượt qua. ChatGPT đã làm nảy sinh nhiều vấn đề pháp lý và đạo đức, đồng thời nhiều vấn đề mới sẽ xuất hiện khi công nghệ AI phát triển.

Khi sự phát triển công nghệ đi trước các quy định pháp lý, các công nghệ mới không được kiểm soát có thể tạo ra nhiều vấn đề xã hội và thậm chí là hỗn loạn, bất chấp mục đích cơ bản của sự phát triển công nghệ.

Điều này đã và đang xảy ra. Các khung pháp lý truyền thống tập trung vào mối quan hệ giữa con người - trong khi chúng ta rất cần một khung pháp lý để điều chỉnh các mối quan hệ giữa con người và máy móc thông minh.

Yến Anh-Theo scmp