Intel trong khủng hoảng: Cân nhắc thay đổi cực đoan để bắt kịp các đối thủ AI

Việc các lãnh đạo cấp cao ra đi và giá cổ phiếu lao dốc đang ảnh hưởng đến kế hoạch xoay chuyển tình thế của CEO Pat Gelsinger.

CEO Intel, Pat Gelsinger, đã nhận được một yêu cầu bất thường trực tiếp từ hội đồng quản trị công ty vào mùa xuân năm ngoái: chú ý hơn đến chiến lược về trí tuệ nhân tạo (AI).

Theo ba nguồn tin quen thuộc với chỉ thị này, hội đồng quản trị đã bày tỏ lo ngại về rủi ro công ty sẽ bỏ lỡ một thị trường mới trị giá hàng tỷ đô la để tạo ra các con chip cung cấp năng lượng cho AI tạo sinh, công nghệ nổi lên kể từ sau khi OpenAI ra mắt ChatGPT.

Phản ứng của Gelsinger là thành lập một văn phòng Tăng tốc AI, chịu trách nhiệm điều phối các kế hoạch AI của công ty trên nhiều phân khúc kinh doanh. Văn phòng sẽ do Srinivas Lingam, người được chuyển đến California từ vị trí của mình tại nhóm sản phẩm AI ở Ấn Độ, lãnh đạo.

Tuy nhiên, nhà sản xuất chip của Mỹ vẫn còn kém xa đối thủ Nvidia và thậm chí cả AMD trong việc bán chip AI dùng cho trung tâm dữ liệu trên thị trường toàn cầu. Intel kỳ vọng doanh số chip Gaudi 3 mới nhất của mình sẽ đạt 500 triệu USD trong năm nay. Con số này chỉ là một hạt cát so với doanh số hàng chục tỷ đô la từ các đơn vị xử lý đồ họa của Nvidia.

Đồng thời, Intel cũng đang bị ảnh hưởng bởi sự ra đi của các giám đốc điều hành, hàng nghìn lao động bị sa thải và giá cổ phiếu lao dốc. Trong năm qua, Nvidia đã cộng thêm 1,4 nghìn tỷ USD vào vốn hóa thị trường của mình, tăng tốc lên mức 2,6 nghìn tỷ USD. Ngược lại, Intel đã mất khoảng 70 tỷ USD giá trị vốn hóa, rơi xuống mức 83 tỷ USD.

Giá cổ phiếu Nvidia và Intel đã đi theo hai hướng khác nhau trong 12 tháng qua

Những rắc rối này đã xảy ra trong bối cảnh Gelsinger, được bổ nhiệm làm CEO vào năm 2021, đã có hơn ba năm thực hiện kế hoạch năm năm của mình nhằm biến Intel thành một ông lớn sản xuất chip cạnh tranh với Taiwan Semiconductor Manufacturing Company, xây dựng các nhà máy mới tại Mỹ và Châu Âu và bắt kịp các quy trình sản xuất tiên tiến nhất. Ông đã tách mảng kinh doanh thiết kế chip của công ty ra khỏi bộ phận sản xuất.

Tuy nhiên, sự chú ý đang tập trung vào mối quan hệ của Gelsinger với hội đồng quản trị của công ty. Hồi tháng 8, một thành viên chủ chốt trong hội đồng quản trị chịu trách nhiệm giám sát chiến lược sản xuất chip quan trọng của công ty đã từ chức. Và mặc dù văn phòng Tăng tốc AI vẫn tiếp tục công việc của mình, Lingam đã chuyển sang một vị trí khác tại Intel vào đầu năm nay.

Gelsinger thừa nhận tại một hội nghị gần đây của Deutsche Bank rằng công ty đã trải qua "vài tuần khó khăn". Ông dự kiến ​​sẽ trình bày với hội đồng quản trị trong tháng này một kế hoạch tái cấu trúc khác sau nỗ lực cắt giảm chi phí 10 tỷ USD công bố vào tháng 8 với việc sa thải 15.000 nhân viên.

Các nhân viên mới nghỉ việc nói với tờ Financial Times rằng, mặc dù họ đồng ý với chiến lược của Gelsinger, công ty đang loay hoay trong việc thực thi chiến lược. Họ mô tả sự thất vọng trước bộ máy nội bộ ngày càng quan liêu, với các đợt sa thải được nâng lên đặt xuống làm giảm sút tinh thần nhân viên.

Intel đang cân nhắc thêm nhiều thay đổi nữa. Trong những ngày gần đây, Bloomberg đưa tin công ty đang làm việc với các ngân hàng để xem xét các lựa chọn khác. Các lựa chọn được cân nhắc bao gồm: IPO đơn vị sản xuất chip chuyên dụng Altera, được mua lại với giá 16,7 tỷ USD vào năm 2015; bán mảng kinh doanh đúc chip cho khách hàng bên ngoài; và hủy bỏ một số dự án xây mới nhà máy bao gồm một địa điểm nhạy cảm về mặt chính trị ở Đức.

Việc Intel phải cân nhắc đến những thay đổi này “giống như việc di chuyển những chiếc ghế xếp trên tàu Titanic”, Stacy Rasgon, nhà phân tích tại Bernstein, cho biết. “Nếu bạn cần tiền mặt đến vậy, tôi nghĩ đó là một vấn đề lớn hơn”.

Trong số các vấn đề của Intel là việc chi tiêu mạnh tay để xây dựng các nhà máy mới. Hoạt động kinh doanh đúc chip của công ty đã lỗ 7 tỷ USD vào năm 2023. Các mục tiêu doanh số đầy tham vọng được đặt ra vào năm 2022, thời kỳ đỉnh cao của nhu cầu PC trong thời kỳ Covid, đã không đạt được. Những mục tiêu này được cho là sẽ giúp tài trợ cho các kế hoạch đầu tư lớn.

“Tôi nghĩ vấn đề lớn nhất hiện tại của Gelsinger là ông ấy đang mất đi uy tín và tính chính đáng”, G. Dan Hutcheson tại TechInsights cho biết. “Ông ấy đã được coi là vị cứu tinh của Intel. Liên quan đến việc sa thải nhân viên, nếu nỗi đau đó xảy ra ngay từ đầu [trong kế hoạch năm năm của Gelsinger], thì cổ phiếu có thể đã tăng giá thay sụt giảm”.

Theo Hutcheson, nếu có thể vượt qua cơn bão, Intel có thể đạt đến “trạng thái rất có lãi” vào năm 2026 hoặc 2027 nếu thành công với quy trình sản xuất mới có tên gọi là 18A, được thiết kế để tạo ra những con chip tiên tiến nhất. “Vấn đề là bạn phải đợi đến lúc đó.”

Hội đồng quản trị đã thúc đẩy giám sát nhiều hơn đối với chiến lược của Intel. Năm ngoái, Lip-Bu Tan, cựu CEO của công ty phần mềm thiết kế chip Cadence, được bổ nhiệm vào hội đồng quản trị Intel vào năm 2022, đã được giao thêm trách nhiệm chỉ đạo hoạt động kinh doanh xưởng đúc quan trọng của công ty. Vai trò này đi kèm với khoản thưởng cổ phiếu hạn chế bổ sung khoảng 1 triệu USD. Hồi tháng 8, Tan đã rời đi, làm gia tăng thêm quan ngại về những người đứng đầu công ty. Tan đã không trả lời các yêu cầu bình luận.

Một số nhân sự cấp cao khác cũng ra đi. Stuart Pann, một giám đốc điều hành lâu năm của Intel đã quay trở lại công ty vào năm 2021 sau một thời gian gián đoạn, đã được bổ nhiệm làm người đứng đầu hoạt động kinh doanh xưởng đúc vào tháng 3 năm 2023. Ông cũng đã rời đi vào tháng 6 để gia nhập công ty khởi nghiệp về chip Groq.

Một cựu binh khác là Shlomit Weiss, một kỹ sư thiết kế hàng đầu, cũng đã rời đi vào tháng 4. Lisa Spelman, người đứng đầu dòng chip trung tâm dữ liệu Xeon của Intel, cũng rời đi để trở thành CEO của công ty sản xuất phần cứng Cornelis Networks vào tháng 8. Keyvan Esfarjani, giám đốc điều hành toàn cầu, đã tuyên bố rời đi cùng tháng đó.

Những người trong cuộc cho biết các chuyên gia trong các lĩnh vực chính của xưởng đúc và AI đôi khi có vẻ khó tuyển dụng. Ngoại trừ Microsoft, các khách hàng lớn khác của hoạt động sản xuất 18A của Intel vẫn chưa được công bố.

Hôm thứ Tư, Reuters đưa tin Broadcom, một khách hàng lớn tiềm năng của hoạt động đúc chip, đã chạy thử nghiệm trên quy trình sản xuất chip mới của Intel nhưng đã thất bại. Broadcom cho biết họ coi trọng mối quan hệ với Intel và “chúng tôi đang đánh giá các sản phẩm và dịch vụ do dịch vụ đúc chip của Intel cung cấp và chưa kết thúc quá trình đánh giá đó”.

Một quan hệ đối tác sản xuất tiềm năng với SoftBank, chủ sở hữu của Arm, đã đi vào ngõ cụt đầu năm nay. Thỏa thuận mua Tower Semiconductor trị giá 5,4 tỷ USD, vốn được nhắm đến để đưa các nhân tài xưởng đúc hướng đến khách hàng về công ty, đã sụp đổ sau khi các cơ quan quản lý Trung Quốc không chấp thuận vào tháng 8 năm ngoái.

Một điểm sáng là Đạo luật Chips, được chính quyền Biden thông qua để hỗ trợ ngành công nghiệp bán dẫn của Mỹ. Hồi tháng 3, chính phủ Mỹ đã thông báo trao cho Intel khoản tài trợ 8,5 tỷ USD và khoản vay 11 tỷ USD để hỗ trợ công ty xây dựng các nhà máy của mình tại Arizona, Ohio, New Mexico và Oregon. Tuy nhiên, công ty vẫn chưa nhận được khoản tài trợ này.

Bộ Thương mại Mỹ từ chối bình luận cụ thể về Intel, nhưng nhắc lại rằng tất cả các khoản tài trợ theo Đạo luật Chip đều phải tuân theo quy trình thẩm định toàn diện và liên tục.

Intel cho biết họ đã “đạt được tiến bộ đáng kể trong việc xây dựng lại công cụ công nghệ quy trình của Intel và tái lập vị thế dẫn đầu về sản phẩm trong các phân khúc chính như danh mục PC AI”.

Họ nói thêm: “Kế hoạch mà chúng tôi công bố vào tháng trước sẽ tiếp tục giúp chúng tôi tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường, cải thiện lợi nhuận và đẩy nhanh giai đoạn tiếp theo trong quá trình chuyển đổi của chúng tôi”.

Huân Hà-Theo ft