VWAP là gì? Cách tính, ý nghĩa, chiến lược giao dịch với VWAP

Trong đầu tư chứng khoán, có rất nhiều công cụ hỗ trợ trader phân tích hành động của giá trên thị trường. Trong đó, chỉ số VWAP là một trong những công cụ được các nhà đầu tư ưa chuộng sử dụng. Vậy cụ thể VWAP là gì? Công thức tính, ý nghĩa và cách giao dịch với VWAP như thế nào? Cùng Investo tìm hiểu qua bài viết sau!

Chỉ số VWAP (Volume Weighted Average Price) là gì?

VWAP (Volume Weighted Average Price) được hiểu là chỉ báo giá trung bình có trọng số theo khối lượng giao dịch. Chỉ báo kỹ thuật này đại diện cho mức giá trung bình của cổ phiếu được giao dịch trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một ngày.

VWAP là gì?

Công thức tính chỉ số VWAP

Hiện nay, có nhiều phần mềm lập trình sẵn có thể tính toán giá trị của chỉ số VWAP. Tuy nhiên, để hiểu rõ bản chất của VWAP và đưa ra các quyết định mua bán hiệu quả, nhà đầu tư cũng nên nắm được cách tính của chỉ số này. Sau đây là công thức tính chỉ số VWAP:

Chi tiết các bước để tính giá trị của chỉ số Volume Weighted Average Price như sau:

• Bước 1: Lựa chọn khung thời gian giao dịch, thường là các khung thời gian ngắn như 1 phút (M1), 5 phút (M5),...
• Bước 2: Tính mức giá điển hình của một phiên giao dịch dựa trên giá trị trung bình của giá cao nhất, giá thấp nhất và giá đóng cửa.

Giá điển hình = (Giá cao nhất + Giá thấp nhất + Giá đóng cửa) / 3

• Bước 3: Nhân giá điển hình với khối lượng giao dịch trong phiên.

Giá điển hình x Khối lượng giao dịch trong phiên

• Bước 4: Tính tổng tích lũy theo giá điển hình và khối lượng giao dịch trong khoảng thời gian đã chọn.

∑ Giá điển hình x Khối lượng giao dịch từng phiên

• Bước 5: Tính tổng khối lượng tích lũy của các phiên.

∑ Khối lượng giao dịch các phiên

• Bước 6: Tính giá trị của VWAP trong khoảng thời gian mà nhà đầu tư đã chọn.

VWAP = ∑ (Giá điển hình x Khối lượng giao dịch) / ∑ Khối lượng giao dịch

Công thức tính giá trị của chỉ số VWAP

Ví dụ tính chỉ số VWAP

Giả sử biến động của giá và khối lượng giao dịch cổ phiếu X trong khung M5 được ghi lại như sau:

Giá điển hình của mỗi phiên giao dịch:

• Phiên 09:00: (60+ 50 + 55) / 3 = 55 USD
• Phiên 09:05: (62+ 50 + 56) / 3 = 56 USD
• Phiên 09:10: (64+ 51 + 56) / 3 = 57 USD
• Phiên 09:15: (60+ 52 + 59) / 3 = 57 USD
• Phiên 09:20: (64+ 55 + 55) / 3 = 58 USD

Nhân giá điển hình với khối lượng giao dịch trong phiên:

• Phiên 09:00: 200 x 55 = 11.000
• Phiên 09:05: 180 x 56 = 10.080
• Phiên 09:10: 170 x 57 = 9.690
• Phiên 09:15: 150 x 57 = 8.550
• Phiên 09:20: 120 x 58 = 6.960

Tổng tích lũy theo giá điển hình và khối lượng giao dịch trong khoảng thời gian đã chọn:

11.000 + 10.080 + 9.690 + 8.550 + 6.960 = 46.280

Tổng khối lượng tích lũy của các phiên:

200 + 180 + 180 + 150 + 120 = 820 (cổ phiếu)

Giá trị của VWAP trong khoảng thời gian đã chọn:

VWAP = 46.280 / 820 = 56,439 USD

Ý nghĩa của chỉ số VWAP

Nhận diện xu hướng giá

Tương tự như các chỉ báo trung bình giá khác, VWAP cũng được tính toán dựa trên giá trị trung bình của mức giá cao nhất, thấp nhất và đóng cửa của cổ phiếu. Vì vậy mà VWAP cũng có thể giúp trader nhận diện khá chính xác về xu hướng giá hiện tại.

Xác định tính thanh khoản

Công thức tính giá trị của VWAP có sử dụng đến khối lượng giao dịch nên chỉ số này cũng có thể giúp xác định tính thanh khoản của thị trường. Chỉ khi có thanh khoản lớn thì các lệnh của nhà đầu tư mới được khớp. Do đó, VWAP là chỉ số mà nhà đầu tư nên theo dõi nếu thường xuyên giao dịch trong các quỹ.

• Nếu giá di chuyển bên dưới đường VWAP sẽ phản ánh rằng hầu hết khối lượng giao dịch đang thuộc về lệnh bán. Như vậy sẽ có đủ thanh khoản để lệnh mua của nhà đầu tư có thể khớp.
• Nếu giá di chuyển ở trên đường VWAP sẽ có đủ thanh khoản để khớp lệnh bán của nhà đầu tư.

Công cụ bổ trợ cho các đường MA

Thông thường, nhà đầu tư cần theo dõi đường MA trong một khoảng thời gian dài mới có thể cho ra dữ liệu chính xác. Điều này khiến cho nhà đầu tư giao dịch trong khung thời gian ngắn khó tin tưởng vào tín hiệu của MA. Song, với VWAP thì sẽ không có độ trễ bởi chúng dựa vào tín hiệu khối lượng giao dịch. Như vậy, nhà đầu tư có thể sử dụng kết hợp hai chỉ báo MA và VWAP để cho ra tín hiệu chính xác hơn.

Giao dịch trong thị trường sideway

Các nhà đầu tư thường ít giao dịch khi thị trường đang trong giai đoạn đi ngang sideway bởi khó dự đoán xu hướng, dễ gặp rủi ro. Tuy nhiên, nếu biết cách kết hợp chỉ báo VWAP với các ngưỡng hỗ trợ, kháng cự thì nhà đầu tư vẫn có thể tìm thấy được tín hiệu mua bán tiềm năng kể cả khi sideway.

Có thể kết hợp VWAP với ngưỡng hỗ trợ, kháng cự để tìm kiếm cơ hội vào lệnh khi thị trường Sideway

Các chiến lược giao dịch với VWAP

Giao dịch trong ngày

Chỉ báo VWAP có thể được sử dụng để xác định các tín hiệu mua bán trong giao dịch trong ngày.

• Nếu đường giá của cổ phiếu nằm bên trên đường VWAP thì đó có thể là một tín hiệu tốt để vào lệnh bán.
• Nếu đường giá nằm bên dưới đường VWAP, đây có khả năng là một mức giá tốt để vào lệnh mua.

Giao dịch theo cặp

Nhà đầu tư sẽ mua một cổ phiếu có giá giao dịch ở dưới VWAP. Đồng thời mua một cổ phiếu khác đang giao dịch ở trên đường VWAP. 

Trailing Stop

Nhà đầu tư sẽ vào lệnh mua hoặc bán khi giá di chuyển đến một tỷ lệ phần trăm nhất định ở trên hoặc dưới đường VWAP.

VWAP Pullback

Đầu tiên, nhà đầu tư cần xác định cổ phiếu đã xảy ra một biến động giá mạnh. Sau đó tính toán giá trị VWAP và đợi cổ phiếu quay trở lại mức này. Tiếp theo, nhà đầu tư sẽ vào một lệnh mua hoặc bán tùy vào hướng di chuyển ban đầu của cổ phiếu. Điểm cắt lỗ sẽ được đặt ngay dưới hoặc trên đường VWAP tùy vào vị thế.

Nhà đầu tư có thể giao dịch theo chiến lược VWAP Pullback khi cổ phiếu vừa xảy ra biến động lớn

VWAP Bands

Nhà đầu tư vẽ một dải xung quanh chỉ báo VWAP với độ rộng tùy chỉnh, thường là cộng hoặc trừ hai độ lệch chuẩn. Sau đó chờ đến khi giá chạm vào dải trên hoặc dải dưới để vào vị thế mua hoặc vị thế bán. Điểm cắt lỗ sẽ được đặt ngay bên ngoài VWAP Bands.

Kết hợp VWAP với mức hỗ trợ, kháng cự

Trader có thể sử dụng kết hợp chỉ số VWAP với các mức hỗ trợ và kháng cự để đưa ra quyết định mua bán phù hợp.

• Nếu giá hiện tại thấp hơn VWAP và đang tiếp cận với mức hỗ trợ quan trọng, nhà đầu tư có thể vào vị thế mua.
• Nếu giá hiện tại cao hơn VWAP và đang tiếp cận mức kháng cự quan trọng, hãy cân nhắc vào vị thế bán.

Kết hợp VWAP với các mức hỗ trợ, kháng cự để vào lệnh mua bán

VWAP và MVWAP

MVWAP (Moving VWAP) là chỉ báo được sử dụng để làm điểm tham chiếu khi đưa ra quyết định giao dịch. Về cơ bản thì giao dịch với MVWAP sẽ tương tự như VWAP, đó là vào lệnh mua khi giá ở dưới MVWAP và vào lệnh bán khi giá ở trên MVWAP. Tuy nhiên, giữa VWAP và MVWAP sẽ có một số điểm khác biệt, đó là:

• VWAP được tính toán dựa trên khối lượng tích lũy trong một khoảng thời gian nhất định, còn MVWAP lại dựa trên tập hợp con của khối lượng đó.
• VWAP là chỉ báo tĩnh, ngược lại MVWAP là chỉ báo động.
• VWAP thường được các nhà đầu tư sử dụng để làm chuẩn mực cho các hoạt động giao dịch trong ngày. Trong khi đó, chỉ báo MVWAP sẽ được dùng làm điểm tham chiếu cho các giao dịch trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần.

Anchored VWAP

Đây là một biến thể của VWAP, được tính toán trong một chu kỳ thời gian nhất định. Ví dụ như nhà đầu tư có thể tính toán giá trị Anchored VWAP trong 3 giờ giao dịch cuối cùng trong ngày để biết được hiệu suất giao dịch của cổ phiếu trong khoảng thời gian này. Do đó, Anchored VWAP có thể được nhà đầu tư sử dụng để đánh giá hiệu suất giao dịch trong một chu kỳ cụ thể của cổ phiếu.

Lưu ý khi sử dụng VWAP

Khi giao dịch với VWAP Indicator, trader chỉ vào lệnh mua khi thị trường vẫn đang trong xu hướng tăng giá. Những dấu hiệu để trader nhận biết xu hướng tăng của thị trường như:

• Đường giá nằm ở trên đường VWAP.
• Đường VWAP và EMA cắt nhau và hướng lên trên.
• Hai đường trung bình của MACD cắt nhau và hướng lên trên.
• Xuất hiện nến tăng giá,...

Ngược lại, trader chỉ vào lệnh bán nếu xu hướng hiện tại của khung thời gian lớn hơn là giảm mạnh. Các dấu hiệu để trader nhận biết thị trường đang trong xu hướng giảm như:

• Đường giá nằm bên dưới đường VWAP.
• Đường VWAP và EMA cắt nhau theo chiều từ trên xuống.
• 2 đường MACD cắt nhau theo chiều hướng xuống.
• Xuất hiện nến báo hiệu xu hướng thị trường đang giảm.

Chỉ vào lệnh mua khi thị trường vẫn trong xu hướng tăng

Sự khác biệt giữa VWAP và đường SMA

Trên biểu đồ giá, đường VWAP và đường trung bình động SMA có thể trông giống nhau. Tuy nhiên, cách tính toán của hai chỉ báo này là khác nhau, từ đó cho ra kết quả khác nhau.

• VWAP được tính bằng cách lấy tổng tích lũy của giá cổ phiếu nhân với khối lượng giao dịch, chia cho tổng khối lượng tích lũy. 
• Công thức tính của SMA có sử dụng giá nhưng không sử dụng khối lượng. Nó được tính bằng trung bình cộng của các mức giá đóng cửa trong một khoảng thời gian nhất định. 

Hạn chế của VWAP

Mặc dù VWAP có thể cho nhà đầu tư biết được mức giá trung bình của cổ phiếu trong một khoảng thời gian nhất định là bao nhiêu. Tuy nhiên, việc sử dụng chỉ báo này cũng có một số hạn chế:

• VWAP là chỉ báo trễ, dựa trên hành động giá trong quá khứ và không phải lúc nào cũng phản ánh đúng biến động của thị trường ở thời điểm hiện tại.
• VWAP không quan tâm đến độ lớn của lệnh, dù nhà đầu tư chỉ đặt một lệnh cho 200 cổ phiếu hay đặt 2 lệnh với mỗi lệnh là 100 cổ phiếu thì chúng đều tương tự nhau.
• VWAP không phù hợp với các chiến lược dài hạn vì dễ đưa ra các tín hiệu giả, nhà đầu tư nên sử dụng chỉ báo này với chiến lược ngắn và trung hạn.

Không nên sử dụng chỉ số VWAP cho các chiến lược có khoảng thời gian dài vì dễ tạo ra tín hiệu giả

Kết luận

Tóm lại, VWAP Indicator sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về hiệu suất giao dịch của cổ phiếu và đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn. Tuy nhiên, để có thể sử dụng VWAP hiệu quả, bạn cần hiểu rõ VWAP là gì, cũng như cách giao dịch và hạn chế của chỉ số này. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về chỉ số VWAP. Theo dõi website Investo để xem thêm nhiều bài viết về đầu tư khác nhé!

Huỳnh Hà