Profit Margin là gì? Ý nghĩa, phân loại, đặc điểm, cách sử dụng.

Là một trong những chỉ tiêu tỷ suất đánh giá sức khoẻ, khả năng sinh lời của doanh nghiệp nhưng trên thực tế, nhiều chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư vẫn chưa hiểu rõ Profit Margin là gì? Có những loại biên lợi nhuận nào hay đâu là chiến lược hữu hiệu để nâng cao biên lợi nhuận của doanh nghiệp? Cùng giải đáp những thắc mắc trên ngay trong bài viết sau nhé!

Profit Margin là gì? Ý nghĩa Biên lợi nhuận

Profit Margin - Tỷ suất lợi nhuận/Biên lợi nhuận là chỉ số đo lường tài chính thể hiện mức chênh lệch giữa doanh thu so với lợi nhuận, được biểu thị dưới dạng phần trăm (%).

Hoặc hiểu theo cách khác, chỉ số Profit Margin sẽ phản ánh liệu doanh nghiệp sẽ thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận từ một đồng doanh thu được tạo ra.

Ví dụ: Một doanh nghiệp có mức Profit Margin, tỷ suất lợi nhuận là 40% trong kỳ kinh doanh có nghĩa là trên mỗi đồng doanh thu, doanh nghiệp sẽ tạo ra 0,40 đồng thu nhập ròng.

Profit Margin là gì?

Ý nghĩa của biên lợi nhuận - Profit Margin

• Giúp chủ doanh nghiệp và các nhà đầu tư khôn ngoan nắm rõ khả năng sinh lời của công ty thông qua việc đánh giá và so sánh Profit Margin. Cụ thể:
  • Nếu tỷ suất lợi nhuận Profit Marfin cao, điều này chứng tỏ doanh nghiệp đang hoạt động ổn định và có khả năng sinh lời. Đồng thời, Profit Margin cao cũng thể hiện tỷ suất chi phí thấp, phản ánh hoạt động quản lý chi phí và ngân sách của doanh nghiệp vô cùng tối ưu.
  • Nếu tỷ suất lợi nhuận Profit Margin thấp, điều này chứng tỏ doanh nghiệp đang có khả năng sinh lời kém, lợi nhuận thấp. Nguyên nhân có thể bắt nguồn từ việc doanh nghiệp đang bán sản phẩm với giá thấp hơn hoặc chi phí sản xuất - giá thành tạo ra sản phẩm đang cao hơn so với mặt bằng chung của thị trường.
• Phản ánh chính xác, rõ ràng và toàn cảnh nhất hiệu quả hoạt động của một doanh nghiệp.
• Giải quyết lo ngại về cái nhìn “bề nổi” trong hoạt động tài chính của doanh nghiệp, giúp nhìn nhận vấn đề cốt lõi và bản chất hiệu suất, năng lực hoạt động thay vì chỉ quan tâm đến tổng doanh thu, lợi nhuận ròng hoặc chi phí kinh doanh.
• Đại diện cho “sức khỏe tài chính” của một doanh nghiệp, là thước đo tiêu chuẩn đánh giá tiềm năng và năng lực của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, vì biên lợi nhuận chủ yếu để so sánh nội bộ nên rất khó để so sánh tỷ suất lợi nhuận ròng của các thực thể khác nhau, việc này được đánh giá không mang lại quá nhiều ý nghĩa.

Ý nghĩa của biên lợi nhuận

Xem thêm: Margin là gì?

3 Loại Profit Margin mà Trader cần phải biết

• Biên lợi nhuận ròng - Net Profit Margin là gì?

Net Profit Margin (Biên lợi nhuận ròng/Tỷ suất lợi nhuận ròng) là tất cả các chi phí kinh doanh của một doanh nghiệp, công ty, bao gồm: giá vốn hàng bán, chi phí quản lý, lãi vay, khấu hao và thuế. Hiểu đơn giản, biên lợi nhuận ròng Net Profit Margin phản ánh mối quan hệ giữa thu nhập ròng và doanh số bán hàng.

Công thức tính Biên lợi nhuận ròng - Net Profit Margin:

Biên lợi nhuận ròng = Lợi nhuận ròng sau thuế/Tổng doanh thu x 100% (đơn vị %).

Ví dụ: Trong kỳ, doanh nghiệp ghi nhận tổng doanh thu 150,000 $, chi phí kinh doanh là 75,000 $. Vậy biên lợi nhuận ròng được tính bằng = 75,000/150,000 x 100% = 50%.

Có 2 cách lấy dữ liệu tính biên lợi nhuận ròng:

• Lấy trực tiếp thông qua các nguồn dữ liệu có sẵn.
• Tính trực tiếp thông qua báo cáo tài chính của doanh nghiệp.

Lưu ý khi sử dụng biên lợi nhuận ròng, Net Profit Margin:

• Biên lợi nhuận ròng dễ bị tác động bởi các nghiệp vụ kế toán nhất.
• Khi thấy kết quả biên lợi nhuận ròng được cải thiện, cần chắc chắn doanh nghiệp không sử dụng một số nghiệp vụ kế toán: Trích lập dự phòng (Cookie Jar Reserve), Bottom up hoặc tăng biên lợi nhuận ròng từ các khoản thu nhập bất thường.

Net Profit Margin - Biên lợi nhuận ròng

• Biên lợi nhuận gộp - Gross Profit Margin là gì?

Gross Profit Margin (Biên lợi nhuận gộp/Tỷ suất lợi nhuận gộp) là một loại tỷ suất lợi nhuận cho phép đo lường sự khác biệt giữa doanh thu và giá vốn hàng bán (bao gồm các chi phí sản xuất trực tiếp như chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công trực tiếp).

Công thức tính Biên lợi nhuận gộp - Gross Profit Margin:

Biên lợi nhuận gộp = (Doanh thu - Giá vốn hàng bán)/Doanh thu x 100% (đơn vị %).

Ví dụ: Trong kỳ, doanh nghiệp ghi nhận mức doanh thu 8,000 $, tổng chi phí bỏ ra là 6,000 $, biên lợi nhuận gộp được tính như sau = (8,000 - 6,000)/8,000 = 25%.

Lưu ý:

• Biên lợi nhuận gộp Gross Profit Margin thường chỉ áp dụng cho một dòng sản phẩm cụ thể hơn là cho toàn bộ doanh nghiệp. 
• Gross Profit Margin không bao gồm các chi phí gián tiếp: chi phí phân phối, chi phí kế toán, chi phí tiếp thị.
• Biên lợi nhuận gộp chỉ ra ảnh hưởng của việc định giá sản phẩm đến kết quả lợi nhuận thu về, do vậy Gross Profit Margin là căn cứ để doanh nghiệp đưa ra các quyết định về giá.
• Nếu kết quả tính ra biên lợi nhuận gộp thấp, công ty cần xem xét đẩy giá thành sản phẩm lên cao hơn để tối ưu hoá lợi nhuận đầu tư.

Gross Profit Margin - Biên lợi nhuận gộp

• Biên lợi nhuận hoạt động - Operating Profit Margin là gì?

Operating Profit Margin (Biên lợi nhuận hoạt động/Tỷ suất lợi nhuận) hoạt động tương tự tỷ suất lợi nhuận gộp, cho phép doanh nghiệp đo lường doanh thu so với giá vốn hàng bán. Tuy nhiên, khác với Gross Profit Margin, biên lợi nhuận hoạt động cũng bao gồm cả những khoản chi phí cố định không liên quan trực tiếp đến việc tạo ra sản phẩm. Các loại chi phí này bao gồm cả chi phí cho thuê nhà xưởng, phí đầu tư thiết bị máy móc, phí cho đồ dùng văn phòng.

Công thức tính biên lợi nhuận hoạt động - Operating Profit Margin:

Biên lợi nhuận hoạt động = EBIT (Lợi nhuận trước thuế)/Doanh thu.

Lưu ý:

• Biên lợi nhuận hoạt động phản ánh khả năng hoạt động của doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh và các công ty hoạt động cùng ngành.
• Nếu kết quả tính ra biên lợi nhuận của doanh nghiệp cao hơn so với mặt bằng chung trên thị trường thì doanh nghiệp đang làm rất tốt công tác quản lý chi phí hiệu quả hơn các đối thủ cạnh tranh. 

Operating Profit Margin - Biên lợi nhuận hoạt động

Xem thêm: EBIT là gì

Doanh nghiệp sử dụng Profit Margin như thế nào?

Các doanh nghiệp thường tính toán Profit Margin để:

So sánh, đánh giá tiềm lực tài chính của doanh nghiệp

Vì Profit Margin phản ánh khả năng sinh lời của doanh nghiệp trong một nền kinh tế nên thường được ứng dụng để so sánh tiềm lực tài chính của các doanh nghiệp với nhau.

Doanh nghiệp nào có tỷ suất lợi nhuận càng cao thì hoạt động càng hiệu quả, quản lý chi phí càng tối ưu và ngược lại.

Là căn cứ để huy động vốn

Dựa vào biên lợi nhuận, nhà đầu tư có thể cân nhắc rót vốn vào doanh nghiệp. Cụ thể, dựa vào tỷ suất biên lợi nhuận, nhà đầu tư có thể:

• Nắm được lợi nhuận mà doanh nghiệp đó có khả năng kiếm được trên tổng doanh thu.
• So sánh được khả năng sinh lời giữa các doanh nghiệp trong cùng ngành để đưa ra lựa chọn tốt nhất.

Thông thường, để thu hút các nhà đầu tư, tỷ suất lợi nhuận cao thường là yếu tố được ưu tiên so sánh ngay từ đầu.

Là cơ sở để doanh nghiệp điều chỉnh hoạt động

Thông qua các chỉ tiêu phản ánh từ biên lợi nhuận Profit Margin, nhà đầu tư có thể sử dụng làm cơ sở để điều chỉnh hoạt động sao cho tối ưu nhất. 

Dựa vào Profit Margin, doanh nghiệp sẽ có thể xác định được cần phải triển khai những chiến lược gì để gia tăng lợi nhuận, nhận định được những yếu tố đang kìm hãm sự tăng trưởng của doanh nghiệp để đưa ra những giải pháp, chiến thuật xử lý kịp thời. 

Ví dụ, nếu tỷ suất lợi nhuận âm hoặc bằng 0, có thể chứng tỏ doanh thu của doanh nghiệp không đủ hoặc doanh nghiệp chưa đảm bảo tốt hoạt động quản lý chi phí của mình. Nguyên nhân của vấn đề này có thể đến từ: tồn đọng hàng tồn kho, chi phí giá thành sản xuất quá cao hay các nguồn tài nguyên chưa được khai thác triệt để. 

Cách sử dụng Profit Margin của doanh nghiệp

Đặc điểm của Profit Margin trong từng ngành

Đối với ngành có tỷ suất lợi nhuận cao

Đặc điểm của biên lợi nhuận sẽ có sự khác nhau trong từng lĩnh vực kinh doanh, thông thường tại một số ngành có tỷ suất lợi nhuận cao như:

• Ngành hàng xa xỉ: Những doanh nghiệp, công ty sản xuất sản phẩm cao cấp như quần áo, trang sức, mỹ phẩm thường có kết quả Profit Margin cao. Điều này đến từ thế mạnh độc quyền, vị thế cao trên thị trường đi cùng khả năng có thể đẩy giá thành lên cao để tối đa hoá lợi nhuận mà không gặp những trở ngại từ việc doanh số bán hàng sẽ thấp hơn.
• Ngành dược phẩm và các thiết bị y tế: Đặc điểm của ngành hàng này là sự chi trả hàng tỷ USD của các công ty thiết bị y tế và thuốc cho việc nghiên cứu và phát triển sản phẩm. Tuy nhiên, điều này không đáng lo ngại khi doanh nghiệp hoàn toàn có khả năng thu lại mức lợi nhuận đáng kể nếu bán những thiết bị và phương pháp điều trị được bảo hộ bằng sáng chế.
• Ngành phần mềm và trò chơi điện tử: Tương tự hai ngành trên, tỷ suất biên lợi nhuận của ngành này tương đối cao bởi các nhà phát triển trò chơi, phần mềm điện tử sẽ mất rất nhiều năm để hoàn thiện sản phẩm. Lợi nhuận của ngành hàng này thường đến từ bản quyển hoặc từ hoạt động cung cấp dịch vụ công nghệ.

Đối với ngành có tỷ suất lợi nhuận thấp

Trái lại, với những ngành ghi nhận tỷ suất biên lợi nhuận thấp, Profit Margin sẽ có đặc điểm như sau:

• Ngành sản phẩm nông nghiệp: Nguyên nhân khiến sản phẩm nông nghiệp có tỷ suất lợi nhuận thấp chính là sự kết hợp giữa hàng tồn kho cao và gánh nặng trong nhu cầu lớn về tài nguyên, đất đai nông nghiệp.
• Ngành nhà hàng: Gặp trở ngại trong nhiều vấn đề, đặc biệt là nhiều loại chi phí: nguyên liệu, chi phí thuê nhà, thuê mặt bằng ở những khu vực đông dân cư, chi phí nhân công,...nên ngành nhà hàng thường có xu hướng tỷ suất lợi nhuận tương đối thấp.
• Ngành giao thông vận tải: Tỷ suất biên lợi nhuận trong ngành giao thông vận tải tương đối thấp bởi doanh nghiệp phải chi rất nhiều chi phí cho cơ sở hạ tầng, bảo trì và nguyên nhiên liệu.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng Profit Margin của một doanh nghiệp thấp không đồng nghĩa với việc công ty đó không kiếm ra tiền. Trên thực tế ngược lại, hầu hết các doanh nghiệp này bù đắp cho vấn đề tỷ suất lợi nhuận thấp thông qua việc tăng lượng khách hàng, sản phẩm hoặc các nguyên liệu bán ra. Chính vì vậy, khi kết luận, so sánh đánh giá sức khỏe các doanh nghiệp dựa trên Profit Margin, nhà đầu tư cần lưu ý thêm vấn đề đặc thù của ngành để đưa ra kết luận chính xác nhất.

Đặc điểm của biên lợi nhuận trong từng ngành.

3 Chiến lược nâng cao biên lợi nhuận cho Doanh nghiệp 

Đặc điểm của Profit Margin - biên lợi nhuận là phản ánh lợi nhuận tổng thể doanh nghiệp so với tổng doanh thu. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều doanh nghiệp muốn tăng trưởng tập trung nỗ lực vào việc thúc đẩy doanh số bán hàng, vì vậy, việc cải thiện tỷ suất lợi nhuận cũng là một phương pháp khác mà chủ doanh nghiệp có thể sử dụng để gia tăng lợi nhuận cho công ty của mình. 

Để mở rộng, nâng cao biên lợi nhuận Profit Margin, kiếm nhiều lợi nhuận hơn trong tỷ suất mỗi đồng tiền được tạo ra từ tổng doanh thu, chủ doanh nghiệp có thể áp dụng 3 chiến lược gợi ý sau:

Chiến lược 1: Tăng giá bán sản phẩm

Tuy được đánh giá là phương pháp đơn giản nhất nhưng thực chất, việc tăng giá bán sản phẩm lại không dễ để thực hiện. Một số lưu ý chủ doanh nghiệp cần phải nắm rõ khi áp dụng phương pháp này phải kể đến:

• Doanh nghiệp phải đảm bảo có thể đưa ra chiến lược giá khôn ngoan để triệt tiêu rủi ro rời bỏ vì bất bình của khách hàng.
• Xem xét các yếu tố cơ bản: chi phí, lợi nhuận,.. và cả những yếu tố bên ngoài có thể tác động tới việc tăng giá bán như: giá của đối thủ cạnh tranh, mức độ nhạy cảm của khách hàng về giá hay tình trạng nền kinh tế,...
• Cần ý thức được nguyên tắc “Chất lượng phải đi đôi với giá cả” trong thực tiễn áp dụng. Cần hiểu rằng, thứ tạo ra lợi nhuận cho doanh nghiệp không nằm ở giá cả mà nằm chính ở giá trị sản phẩm mang lại cho khách hàng - Điều này đã được chứng minh qua một nghiên cứu của Defaqto “55% người tiêu dùng sẽ chi trả nhiều tiền hơn để trải nghiệm một sản phẩm, dịch vụ tốt hơn”.

Gợi ý 3 chiến lược nâng cao biên lợi nhuận cho doanh nghiệp.

Chiến lược 2: Tối ưu hoá chi phí

Tối ưu hoá chi phí được thực thi dựa trên mô hình sản xuất kinh doanh tinh gọn, đáp ứng giảm thiểu và loại bỏ 8 loại lãng phí “D - O - W - N - T - I - M - E”:

• D - Giảm thiểu sai sót (Giảm thiểu các sản phẩm bị lỗi do các vấn đề xử lý, kiểm soát chất lượng kém,..)
• O - Giảm thiểu sản xuất thừa (Loại bỏ tình trạng đặt hàng hoặc sản xuất hàng hoá nhiều hơn mức cần thiết).
• W - Giảm thiểu sự chờ đợi (Hạn chế thời gian ngừng hoạt động ngoài kế hoạch,..)
• N - Giảm thiểu việc không sử dụng nhân tài (Tận dụng đầy đủ các tiềm năng, kỹ năng của nhân viên, hạn chế để nhân viên làm sai nhiệm vụ,..)
• T - Giảm thiểu vận chuyển (Loại bỏ những di chuyển không cần thiết của sản phẩm: di chuyển không hiệu quả từ cửa hàng này sang cửa hàng khác hay các vận chuyển không cần thiết,..)
• I - Tối ưu hóa lượng hàng tồn kho dư thừa (Cần loại bỏ những hàng tồn kho dư thừa trong kho của doanh nghiệp).
• M - Giảm thiểu lãng phí chuyển động (Cần loại bỏ những chuyển động không cần thiết của con người, chẳng hạn như việc bố trí cửa hàng không hiệu quả).
• E - Giảm thiểu việc xử lý quá mức (Cần hạn chế tối đa việc phải xử lý, trả lại hoặc sửa chữa những sản phẩm không đáp ứng được nhu cầu của khách hàng).

Chiến lược 3: Ứng dụng công nghệ để gia tăng lợi nhuận lên nhiều lần

Chiến lược này được nảy sinh từ ý kiến của một nhà phân tích bán lẻ - Krista Fabregas: “Hầu hết các nhà bán lẻ thường có xu hướng tập trung vào chiến lược giá khi tìm cách gia tăng lợi nhuận. Tuy nhiên, lợi nhuận bền vững nhất lại đến từ việc tối ưu hoá hoạt động vận hành”.

Các chiến lược giá nhằm gia tăng lợi nhuận chỉ là những giải pháp mang tính tạm thời. Chúng chỉ có tác dụng trong thời gian ngắn hạn bởi giá thành sẽ luôn bị ảnh hưởng liên tục. Nguyên nhân là vì những biến động của thị trường (ví dụ: Fed tăng lãi suất) mà doanh nghiệp khó có thể kiểm soát được. Do vậy, để nâng cao tỷ suất lợi nhuận, tăng trưởng phát triển bền vững, doanh nghiệp cần làm chủ hai yếu tố cốt lõi, ảnh hưởng trực tiếp đến nó: doanh thu và chi phí.

Để thúc đẩy doanh thu, chi phí, tối ưu hoá hoạt động, gia tăng lợi nhuận thì giải pháp hữu hiệu nhất chính là ứng dụng công nghệ trong vận hành doanh nghiệp. Tự động hóa quy trình, cắt giảm những thao tác thủ công, tránh lãng phí nguồn lực, nâng cao những trải nghiệm của khách hàng.

Kết luận

Trên đây, bài viết đã tổng hợp toàn bộ những thông tin chi tiết nhất liên quan đến biên lợi nhuận Profit Margin: Profit Margin là gì? Đặc biệt, bài viết cũng đưa ra gợi ý về 3 chiến lược tham khảo giúp nâng cao Profit Margin. Hy vọng sẽ giúp doanh nghiệp ứng dụng hiệu quả, gia tăng lợi nhuận trong tương lai.

Lan Hương