IRR là gì? Công thức tính và ý nghĩa của chỉ số IRR 

IRR là một chỉ số được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực đầu tư tài chính. Hầu hết các nhà đầu tư hiện nay đều cần xem xét chỉ số này trước khi đưa ra quyết định tham gia vào một dự án bất kỳ. Vậy IRR là gì? Cách tính như thế nào? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về IRR và cách sử dụng chỉ số này trong đầu tư.

Chỉ số IRR là gì?

IRR là từ viết tắt của Internal Rate of Return - Tỷ suất hoàn vốn nội bộ. Chỉ số này thể hiện tỷ lệ lợi nhuận hàng năm dự kiến (khả năng sinh lời) của một dự án hay khoản đầu tư bất kỳ. Khi tính toán tỷ suất hoàn vốn nội bộ, người ta sẽ loại bỏ các yếu tố như chi phí vốn hay lạm phát. 

IRR là gì? IRR là chỉ tiêu phản ánh tỷ suất hoàn vốn nội bộ của một dự án

Cách tính IRR của dự án

Sau khi tìm hiểu về chỉ số IRR là gì, các nhà đầu tư còn phải nắm được công thức tính chỉ số này. Thông thường, công thức IRR được thể hiện như sau: 

Trong đó:

• IRR: Là tỷ lệ hoàn vốn nội bộ tại thời điểm cần tính
• Co: Là tổng chi phí đầu tư ban đầu (t = 0)
• Ct: Là giá trị dòng tiền thuần tính tại thời điểm t
• t: Thời gian đầu tư hoặc triển khai dự án
• NPV: Giá trị của dòng tiền dự án ở thời điểm hiện tại
• r: Là tỷ lệ chiết khấu

Thông thường, công thức tính IRR của dự án có thể thực hiện thủ công bằng cách giải phương trình hoặc sử dụng hàm trong Microsoft Excel.

Tính toán giá trị IRR là gì để cân nhắc có nên đầu tư vào dự án hay không

Ví dụ cách tính IRR

Sau đây là cách tính IRR thông qua công cụ Excel mà các nhà đầu tư có thể áp dụng. 

Cú pháp hàm sử dụng tính IRR

Cú pháp hàm: =IRR(values,[guess])

Trong đó:

• Values (bắt buộc): Là một danh sách hoặc mảng tham chiếu các ô có chứa những số cần tính toán IRR.
• Guess (Tùy chọn): Con số dự đoán gần với kết quả của IRR. Trong hầu hết các trường hợp, số đoán không nhất thiết phải cung cấp. Khi đó, số Guess được giả định là 0,1 (10%).

Cách sử dụng hàm tính IRR

Ví dụ, một dự án đầu tư có thời hạn 5 năm, mỗi năm đều có nguồn thu nhập nhất định. Hãy dùng hàm IRR để tính toán tỷ suất sinh lời nội bộ dựa trên bảng thu nhập ròng dự kiến đó (như bảng bên dưới).

Bảng giá trị thu nhập ròng qua các năm dùng để tính IRR là gì

• Bước 1: Nhập hàm =IRR(C4:H4). Ở đây, Excel sẽ tự hiểu Guess = 0,1 (10%).
• Bước 2: Nhấn Enter để hiển thị kết quả IRR là gì.

Kết quả IRR hiển thị sau khi sử dụng hàm tính qua Excel

Với ví dụ trên, IRR của dự án là 23%, điều này cho thấy dự án có tỷ suất hoàn vốn nội bộ cao hơn tỷ lệ chiết khấu. Vì vậy, các nhà đầu tư nên lựa chọn dự án này. Qua đây, có thể thấy, việc hiểu rõ IRR là gì và cách tính như thế nào cực kỳ quan trọng khi đưa ra quyết định đầu tư. 

Cách xác định mức IRR tốt

Ngoài việc tìm hiểu về Internal Rate of Return là gì thì còn phải nghiên cứu sâu hơn đến cách xác định mức IRR bao nhiêu là hợp lý. Bởi những dự án có IRR cao thường sẽ được đánh giá tốt và có khả năng tạo ra nhiều lợi nhuận hơn. 

Sau đây là một số quy tắc để xác định mức IRR tốt một cách chính xác:

• So sánh IRR với lãi suất không rủi ro: IRR cao hơn lãi suất không rủi ro sẽ được cho là tốt (thường là lãi suất trái phiếu chính phủ). Điều này đảm bảo việc đầu tư có triển vọng sinh lời hơn so với các công cụ an toàn.
• So sánh với lãi suất yêu cầu của người đầu tư: Mỗi nhà đầu tư sẽ có một mức lãi suất lợi nhuận mong muốn khác nhau và thường phản ánh mức độ chấp nhận rủi ro của họ. Vì vậy, dự án được nhà đầu tư mong đợi sẽ có mức IRR cao hơn hoặc ít nhất là bằng với lãi suất. 
• So sánh giữa các dự án khác: Các cá nhân, công ty đầu tư không chỉ có một lựa chọn mà sẽ cân nhắc nhiều dự án cùng lúc. Và những dự án có IRR cao hơn sẽ được ưu tiên. Tuy nhiên vẫn cần lưu ý các yếu tố như khả năng rủi ro, thời gian đầu tư, dòng vốn cần dùng,...

Trong thực tế, ngoài 3 quy tắc xác định là mức IRR tốt ở trên thì vẫn cần quan tâm đến các yếu tố khác như tài chính của công ty, mức độ rủi ro, chỉ số NPV (Net Present Value),... Như vậy, tỷ lệ thành công trong hoạt động đầu tư sẽ cao hơn.

Chỉ số IRR giúp so sánh các dự án với nhau dễ dàng hơn

Ý nghĩa của chỉ số IRR

Tỷ suất hoàn vốn nội bộ IRR là chỉ tiêu giúp đánh giá tính khả thi của dự án. Từ đó giúp các doanh nghiệp quyết định có nên đầu tư hay không. Nếu một dự án có chỉ số IRR cao hơn lãi suất thị trường trái phiếu hoặc tiền gửi tiết kiệm ngân hàng thì doanh nghiệp nên đầu tư. Ngược lại, nếu tỷ suất hoàn vốn nội bộ thấp, dự án đó không nên đầu tư. 

Còn đối với đầu tư cổ phiếu và trái phiếu đáo hạn, tỷ suất hoàn vốn nội bộ IRR cũng có ý nghĩa trong việc so sánh các phương án. Từ đó tiến hành xây dựng danh mục các sản phẩm đầu tư tối ưu hơn và phân chia dòng tiền một cách thông minh để giảm thiểu tối đa rủi ro.

Ưu điểm của chỉ số IRR

Ưu điểm lớn nhất của IRR là gì? Chỉ số IRR rất dễ tính toán dựa trên các dữ liệu tài chính không liên quan đến mức chi phí vốn. IRR được thể hiện ở dạng % nên có thể dễ dàng đánh giá và so sánh nhiều dự án với nhau một cách dễ dàng mà không cần chuyển sang đơn vị đo lường khác. 

Ngoài ra, thông qua chỉ số IRR, nhà đầu tư có thể đánh giá khả năng sinh lời của một dự án với tỷ lệ chính xác tương đối cao. Đồng thời xem lãi suất tối đa mà doanh nghiệp có thể đạt được để quyết định chiến lược đầu tư phù hợp. 

IRR giúp tính toán nhanh chóng khả năng sinh lời của dự án

Một số mặt hạn chế của IRR

Ngoài những ưu điểm ở trên, phương pháp tính IRR vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định. Vì vậy cần nắm rõ hạn chế của IRR là gì để tránh lệ thuộc vào chỉ số này. 

• Chỉ số IRR đôi khi được tính dựa trên các số liệu giả định nên kết quả sau cùng không mang tính chính xác tuyệt đối. Trong trường hợp số liệu tính toán bị sai lệch có thể gây ra những nhận định sai lầm về dự án đầu tư.
• Nếu nắm rõ IRR là gì, các nhà đầu tư đều hiểu chỉ số này thường phù hợp hơn với các dự án lớn. Với các dự án nhỏ, công thức tính IRR đôi khi không chính xác. Nếu dành quá nhiều thời gian để tính IRR cho các dự án nhỏ thì rất dễ bỏ lỡ các dự án tiềm năng khác (có lãi ròng cao).
• Chỉ số IRR có thể bị tác động bởi yếu tố thời gian và giá trị dòng tiền. Nên nhiều trường hợp thời gian thực hiện dự án ngắn khiến chỉ số IRR cao. Điều này khiến việc đánh giá về mã chứng khoán bị sai lệch. 

Mối quan hệ giữa IRR và NPV

Công thức tính NPV và IRR của dự án đã thể hiện rất rõ mối quan hệ giữa hai chỉ số này. NPV và IRR đều phản ánh mức độ khả thi của một dự án đang được cân nhắc để đầu tư kinh doanh. Trong khi IRR phản ánh mức độ khả thi về khả năng thu hồi vốn thì NPV phản ánh tính khả thi về mặt tài chính (dòng tiền).

NPV và IRR đều mang tính tương hỗ lẫn nhau khi đánh giá một dự án nhất định. Ngoài ra, NVP sẽ được dùng thay thế tỷ suất hoàn vốn nội bộ IRR khi một dự án có thời gian quá ngắn hoặc dòng tiền không ổn định. 

NPV và IRR có mối quan hệ mang tính tương hỗ lẫn nhau

Sử dụng tỷ suất hoàn vốn nội bộ như thế nào?

Bên cạnh việc hiểu rõ IRR là gì, các nhà đầu tư cũng cần nghiên cứu cách sử dụng chỉ số này như thế nào. Đặc biệt là các doanh nghiệp và nhà đầu tư chứng khoán.

Đối với doanh nghiệp

Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đầu tư nhất định phải quan tâm đến IRR là gì và cách sử dụng chỉ số này. Bởi đây là thông tin quan trọng giúp Ban lãnh đạo công ty có thể sắp xếp thứ tự ưu tiên của các dự án tương ứng với mức IRR từ cao xuống thấp. Từ đó đưa ra quyết định nên đầu tư vào dự án nào hay phân bổ dòng tiền sao cho hợp lý. Đồng thời, doanh nghiệp có thể dễ dàng đưa ra quyết định loại bỏ các dự án không đạt tỷ suất hoàn vốn như mong muốn.

Đối với nhà đầu tư chứng khoán 

Thông qua tỷ suất hoàn vốn nội bộ IRR có thể tính lợi tức kỳ vọng khi mua cổ phiếu. Đồng thời xây dựng một danh mục đầu tư tối ưu với nhiều mã chứng khoán khác nhau. Sử dụng tỷ suất hoàn vốn nội bộ càng tốt càng giúp nhà đầu tư phân chia tài chính linh hoạt. Qua đó làm tăng khả năng đạt mức lợi nhuận cao nhất và giảm thiểu rủi ro hiệu quả.

Biết cách sử dụng tỷ suất hoàn vốn nội bộ là gì giúp người đầu tư có thêm gợi ý khi lựa chọn các mã cổ phiếu nên mua vào

Câu hỏi thường gặp

Xoay quanh vấn đề IRR là gì, nhiều người còn quan tâm đến các nội dung như IRR bao nhiêu là hợp lý và NPV là gì. Bởi đây đều là những thông tin quan trọng giúp họ dễ dàng lựa chọn được các dự án tiềm năng.

IRR bao nhiêu là tốt?

Như đã phân tích ở trên, thông thường, IRR có chỉ số cao thì tính khả thi của dự án càng cao và ngược lại (với điều kiện mức thấp nhất phải cao hơn lãi suất tiết kiệm ngân hàng và trái phiếu). Với thị trường chứng khoán cũng tương tự. 

Tuy nhiên, IRR bao nhiêu là tốt còn tùy thuộc vào mục đích của nhà đầu tư. Ví dụ, dự án có IRR cao mà tỷ lệ rủi ro cũng cao thì một số nhà đầu tư (trường phái an toàn) sẽ chọn dự án có IRR thấp nhưng an toàn hơn. 

NPV là gì?

Chỉ số NPV - Net Present Value tức giá trị hiện tại ròng. Mọi dự án đầu tư đều có 2 dòng tiền là vào và ra, cũng như có một khoản tiền vốn cần thiết cho việc đầu tư sinh lời. 

Để xem xét khoản vốn đầu tư có lãi hay không thì cần tổng hợp tất cả dòng tiền. Nhưng từng dòng tiền lại mang giá trị nhất định tại mỗi thời điểm. Vì vậy cần đưa các dòng tiền chiết khấu về một điểm chung trong cùng thời gian. Và NPV sẽ là công cụ được dùng để tính giá trị của các dòng tiền dự kiến, được chiết khấu cho đến hiện tại. Từ đó phân tích khả năng sinh lời của khoản đầu tư dự kiến với tỉ lệ chính xác cao.

Chỉ số NPV được dùng để tính giá trị dòng tiền dự kiến

Kết luận

Trên đây là một số nội dung như IRR là gì, công thức tính IRR cũng như ý nghĩa, cách sử dụng công thức tính IRR trong đánh giá tài chính và đầu tư. Hiểu rõ về chỉ số IRR là gì sẽ giúp nhà đầu tư có thể ứng dụng hiệu quả hơn trong việc đưa ra quyết định đầu tư và tăng khả năng tối ưu hóa lợi nhuận.

Huỳnh Hà