Khóa IPO là gì? Tìm hiểu về ý nghĩa của giai đoạn IPO Lockup

IPO Lockup là một trong những giai đoạn quan trọng nhất đối với mọi công ty phát hành cổ phiếu lần đầu. Nó giúp đảm bảo sự ổn định của thị trường chứng khoán và hạn chế xảy ra các sự kiện bán khống làm giảm giá cổ phiếu ngay khi mới ra mắt. Vậy IPO Lock up là gì? Cùng Investo tìm hiểu rõ hơn về đặc điểm và ý nghĩa của khái niệm IPO Lockup ở dưới đây nhé!

Khóa IPO là gì ?

Khóa IPO - IPO Lockup là một khái niệm dùng để chỉ khoảng thời gian có cảnh báo về việc các cổ đông lớn bị nghiêm cấm việc tham gia bán khống khi mới phát hành cổ phiếu lần đầu. Trong suốt khoảng thời gian IPO Lockup, mọi thành viên trong nội bộ công ty, bao gồm cả những cổ đông lớn hay nhà đầu tư ban đầu đều sẽ không thể bán cổ phiếu của họ.

Việc thực hiện IPO Lockup giúp công ty IPO đảm bảo rằng số lượng cổ phiếu niêm yết sẽ được kiểm soát có trật tự. Tránh việc cổ phiếu mới phát hành lần đầu bị giao dịch tràn lan trên thị trường với số lượng lớn và gây ảnh hưởng đến giá.

Tìm hiểu về giai đoạn IPO Lockup.

Đặc điểm của khóa IPO

• Thời gian áp dụng: Thời gian áp dụng IPO Lock up thường diễn ra trong vòng 90 đến 180 ngày. Đây là khoảng thời gian có công bố về việc nghiêm cấm các cổ đông hoặc thành viên công ty thực hiện việc bán khống cổ phiếu. Sau đợt IPO Lockup này, mọi hạn chế giao dịch đều sẽ được loại bỏ.
• Đối tượng được áp dụng IPO Lockup: Trong khoảng thời gian áp dụng IPO Lockup mọi thành viên trong nội bộ như người thành lập, các cổ đông công ty, nhà đầu tư ban đầu hay người quản lý, nhân viên của công ty và những người vốn đã sở hữu cổ phiếu từ trước đều sẽ không được phép tham gia giao dịch.
• Mục đích của việc IPO Lockup: Mục đích việc khóa IPO là để ngăn chặn những người trong cuộc tham gia bán khống và khiến một số lượng lớn cổ phiếu bị giao dịch tràn ngập thị trường. Điều này giúp đảm bảo cổ phiếu có thể tăng ổn định và không bị giảm giá khi đột nhiên có thêm một số lượng lớn cổ phiếu bị mang ra giao dịch.

Thời gian khóa IPO thường diễn ra trong vòng 90 cho đến 180 ngày.

Ý nghĩa

Trên thực tế, các đợt khóa IPO được doanh nghiệp quy định với 3 ý nghĩa, cũng như mục đích chính. Cụ thể:

• Kiểm soát số lượng và giữ ổn định giá của cổ phiếu trong thời gian đầu phát hành.
• Hạn chế việc quá nhiều nguồn cung cổ phiếu bị đưa ra giao dịch trên thị trường ngay trong những ngày đầu phát hành.
• Hạn chế việc cổ phiếu bị pha loãng, dẫn đến giảm giá do nhiều thành viên công ty cố ý bán khống.

Thông thường, các công ty thực hiện IPO sẽ chỉ chào bán khoảng 20% tổng số lượng cổ phiếu trong đợt phát hành đầu tiên và 80% số cổ phiếu còn lại sẽ được nắm giữ bởi các cổ đông, nhà đầu tư ban đầu và chủ doanh nghiệp. Do đó, khi có một cổ đông cố gắng bán cổ phần của họ trong tuần giao dịch đầu tiên, nó sẽ khiến cổ phiếu giảm giá gây bất lợi cho công ty và tất cả các cổ đông khác.

Lưu ý: Việc thực hiện IPO Lockup sẽ không bị bắt buộc bởi bất kỳ Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ hoặc bất kỳ cơ quan quản lý nào khác. Thay vào đó, công bố IPO Lockup sẽ được công ty tự đưa ra trong đợt phát hành đầu tiên hoặc do ngân hàng đầu tư yêu cầu. 

Việc khóa IPO sẽ giúp công ty quản lý số lượng cổ phiếu được phát hành đầu tiên.

Thời gian khóa IPO là gì? Khả năng của thời gian khóa IPO

Thời hạn của việc IPO Lockup được quy định bởi chính công ty phát hành cổ phiếu và thường diễn ra trong vòng 90 cho đến 180 ngày. 

Xuyên suốt khoảng thời gian IPO Lockup, các thành viên của công ty, bao gồm chủ doanh nghiệp, các cổ đông, nhà đầu tư ban đầu hay bất cứ cá nhân, đơn vị nào vốn đã sở hữu cổ phiếu đều sẽ không được tham gia giao dịch. Điều này sẽ giúp công ty đảm bảo sự tăng giá của cổ phiếu diễn ra ổn định và loại bỏ tác động tiêu cực khi có một cổ đông cố gắng bán khống cổ phiếu IPO để trục lợi.

Hết hạn khóa và ảnh hưởng của hết hạn khóa IPO

Ngày hết hạn IPO Lockup, như bạn đã biết thời hạn áp dụng IPO Lockup thường chỉ diễn ra từ 90 cho đến 180 ngày. Vì vậy, khi đến sát thời điểm hết hạn khóa IPO, ta thường sẽ nhận được một kịch bản như sau: 

Trên thực tế, các nhà giao dịch thường có dự đoán rằng giá cổ phiếu sẽ biến động rất mạnh ngay khi đợt IPO Lock-up kết thúc, do một số thành viên công ty sẽ cố gắng bán tháo để kiếm lời. Vậy, nhằm hạn chế tác động tiêu cực từ xu hướng này, nhà đầu tư có thể lựa chọn bán bớt cổ phiếu IPO hoặc tìm kiếm hợp đồng quyền chọn để kiểm soát rủi ro. Vì lý do này, giá cổ phiếu thường giảm nhẹ trước khi đợt IPO Lock-up kết thúc.

Song, trong trường hợp giá cổ phiếu bị giảm quá sâu trước khi kết thúc đợt IPO Lock-up, nó sẽ gây ra tình trạng siết chặt ngắn hạn. Khi này, công ty phát hành cổ phiếu sẽ buộc phải vào cuộc để đảm bảo sự ổn định của giá cổ phiếu trước các nhà đầu tư.

Trong lịch sử chứng khoán Hoa Kỳ, ta có cổ phiếu của tập đoàn Shake Shack Inc đã kích hoạt một đợt siết giá ngắn vào ngày 28 tháng 7 năm 2015, đây là một ngày trước thời điểm hết hạn khóa IPO. Nhờ sự can thiệp này, giá cổ phiếu đã được đảm bảo sự ổn định và đồng thời tăng hơn 30% trong vòng chưa đầy hai tuần.

Giá cổ phiếu thường có xu hướng giảm nhẹ vào ngày hết hạn khóa IPO.

FAQ

• Có thể mua và bán cổ phiếu IPO trong cùng ngày không?

Có. Mọi nhà đầu tư mua cổ phiếu trên thị trường vào ngày IPO đầu tiên đều có thể thực hiện mọi giao dịch mua và bán cổ phiếu theo ý muốn. Tuy nhiên, nếu bạn là người đã sở hữu cổ phiếu này từ trước đó nhờ vào hoạt động đầu tư khác, bạn sẽ không được tham gia giao dịch trong suốt thời gian IPO Lockup.

• Tại sao cổ phiếu giảm giá khi hết thời gian khóa?

Khi thời gian IPO Lockup hết hạn, nhiều thành viên trong nội bộ công ty và cổ đông sẽ có thể bán cổ phiếu của họ để được hưởng lợi từ đợt phát hành. Trong mọi trường hợp, hành vi này sẽ khiến một lượng lớn cổ phiếu bị đưa ra giao dịch một cách không kiểm soát và gây ra tác động tiêu cực đến giá cổ phiếu.

Về cơ bản, khi có một lượng lớn cổ phiếu tràn vào thị trường, nguồn cung sẽ vượt quá nhu cầu mua cổ phiếu của thị trường và buộc giá phải giảm. Đây là lý do chính khiến giá cổ phiếu thường giảm 1% - 3% khi hết hạn thời gian khóa IPO.

• SPAC có thời gian khóa không?

SPAC có thời hạn IPO Lockup kéo dài từ 6 cho đến 12 tháng, hoặc dài hơn.

SPAC (Special Purpose Acquisition Companies) là một công ty không có hoạt động thương mại và được thành lập nhằm mục đích huy động vốn thông qua các đợt phát hành cổ phiếu lần đầu (IPO). Mục đích chính của các công ty này là mua lại hoặc sáp nhập với một công ty hiện có.

Kết luận

Như bạn đã thấy, vào mỗi lần phát hành cổ phiếu đầu tiên các công ty đều sẽ có áp dụng chiến lược IPO Lockup để đảm bảo sự ổn định giá cổ phiếu. Chính vì vậy, Investo mong rằng những thông tin trên đã phần nào hiểu thêm về thời hạn khóa IPO này để có thể thực hiện các chiến lược giao dịch hiệu quả hơn.

Phương Sơn