Bull Market là gì? Đặc điểm của Bull Market như thế nào? Phân biệt thị trường bò và gấu

Thuật ngữ Bull Market và Bear Market đã quá quen thuộc với những nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Nhưng với nhà đầu tư mới tham gia vào thị trường thì sẽ không tránh khỏi những thắc mắc và hiểu lầm. Vậy Bull Market là gì? Sự khác nhau giữa thị trường Bull Market và Bear Market ra sao? Bài viết dưới đây sẽ giúp những nhà đầu tư mới giải đáp chi tiết về các nội dung này!

Bull Market là gì? Ví dụ về thị trường bò

Bull Market “thị trường bò” hay “thị trường bò tót”. Là thuật ngữ thường được sử dụng để chỉ thị trường chứng khoán có xu hướng đi lên (Uptrend). Thị trường Bull Market sử dụng hình ảnh đại diện là con bò, trở thành biểu tượng cho các chuyển động trên thị trường. 

Tâm lý của nhà đầu tư khi Bull Market là lạc quan và có niềm tin kết quả kinh doanh  tốt đẹp trong một thời gian dài. Thị trường được xem là xu hướng tăng giá tồn tại trong thời gian tương đối dài so với tương quan của biểu đồ giá ở khung thời gian đó.

Không có con số cụ thể để xác định Bull Market. Tuy nhiên, định nghĩa phổ biến nhất của Bull Market là khi cổ phiếu tăng 20% trong thị trường chứng khoán. Và được duy trì trong khoảng thời gian ít nhất là 2 tháng.

Hình ảnh con bò làm biểu tượng cho thị trường chứng khoán có xu hướng tăng giá

Ví dụ về thị trường bò

Trong khoảng thời gian từ năm 2003 đến 2008, chỉ số Sàn giao dịch chứng khoán Bombay của Ấn Độ (Sensex) đã trong một xu hướng của thị trường bò. Cụ thể, từ tháng 4/2003 đến tháng 1/2008, chỉ số này đã tăng từ 2.900 điểm lên 21.000 điểm.

Hay một ví dụ khác, trong năm 2021 được xem là một năm máu lửa của Bitcoin. Cuối năm 2020, mức giá giao dịch của đồng tiền này khoảng 29.000 USD. Nhưng chỉ trong vài ngày đầu năm 2021, đồng tiền Bitcoin tăng cao hơn 30%, đạt mức kỷ lục mới là 40.000 USD vào ngày 07/01. Đến ngày 19/02, giá Bitcoin chạm mức 54.000 USD. Vẫn chưa dừng lại ở đó, Bitcoin lại phá vỡ mọi kỷ lục và đạt cột mốc 63.000 USD vào ngày 13/04. 

Nguyên nhân có thể xuất phát từ việc một số Ngân hàng Trung ương hướng đến việc phát hành tiền kỹ thuật số thay thế cho tiền mặt trong thời kỳ COVID-19, nguy cơ lạm phát tăng, lãi suất thấp. Điều này làm cho đồng tiền Bitcoin ngày càng được chấp nhận rộng rãi. Do đó, đồng tiền điện tử này ngày càng tăng giá từ khoảng cuối năm 2020 đến đầu năm 2021.

Giá Bitcoin năm 2021 tăng mạnh hơn so với những năm trước

Tại sao lại gọi là thị trường bò và gấu?

Trái ngược với Bull Market, Bear Market hay “thị trường gấu” dùng để chỉ thị trường có sự giảm giá về các chỉ số chứng khoán. Một số giả thiết được đưa ra để giải thích về 2 thuật ngữ này như sau:

Theo phương thức tấn công:

• Bò tót khi tấn công thường dùng sừng để hất kẻ địch lên cao, hướng từ dưới lên trên. Liên tưởng đến sự chuyển động đi lên mạnh mẽ của thị trường. 

• Với gấu sẽ ngược lại, chúng dùng móng vuốt sắt nhọn để đè đối thủ xuống dưới chân. Trở thành biểu tượng cho sự chuyển động đi xuống của thị trường chứng khoán.
• Vào thời đại nữ hoàng Elizabeth, đấu trường bò và gấu được coi như môn thể thao tiêu khiển. Mọi người sẽ cá cược để kiếm lợi nhuận từ việc chọn đúng con vật.

Theo lịch sử: 

• Vào thời kỳ thuộc địa, các môi giới trung gian đã rao bán những bộ da gấu. Sau khi chốt thỏa thuận, họ kỳ vọng giá da gấu giảm trong tương lai để mua và hoàn thành đơn hàng, thu lợi nhuận từ chênh lệch giá. Từ đó, những người môi giới có biệt danh là “Bear” (con gấu). Rút gọn của “Bearskin jobber” (người đầu cơ da gấu). Từ “Bear” cũng được dùng rộng rãi để chỉ kỳ vọng thị trường chứng khoán đi xuống.
• Còn từ “Bull” được giả thiết có nguồn gốc từ Sở Giao dịch Chứng khoán London. Khi thị trường có những cải thiện thì London đã đưa ra những bảng tin (bulletins).

Trong khi con gấu đứng thẳng và dùng hai chân trước để đập con mồi thì con bò lại tấn công đối thủ bằng cách húc lên cao

Đặc điểm của thị trường Bull Market - Uptrend trong chứng khoán là gì?

Tình hình kinh tế

Khi thị trường ở trạng thái Bull Market - Uptrend thì doanh thu của các doanh nghiệp có sự tăng trưởng, kéo theo lợi nhuận tăng. Nhờ vào điều này mà tâm lý của nhà đầu tư cũng trở nên tích cực và góp phần giúp nền kinh tế tăng trưởng.

Cung - cầu chứng khoán

Nếu trạng thái thị trường là Bull Market thì nhu cầu mua chứng khoán của các nhà đầu tư sẽ tăng cao, trong khi ít người sẵn sàng bán. Điều này làm cho tỷ lệ cầu luôn lớn hơn cung, đẩy giá cổ phiếu tăng lên. Các nhà đầu tư sẽ cạnh tranh để có thể giành được phần vốn chủ sở hữu có hạn.

Tâm lý trong giao dịch

Tâm lý của nhà đầu tư quyết định trạng thái của thị trường chứng khoán. Đồng thời, tình trạng của thị trường chứng khoán cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý của nhà đầu tư.

Trong chứng khoán, thị trường đang ở trạng thái Bull Market với giá cổ phiếu tăng, nhà đầu tư sẽ có tâm lý lạc quan và tích cực. Điều này giúp thu hút thêm nhiều nhà đầu tư mới sẵn sàng tham gia vào thị trường, kỳ vọng sẽ thu được nhiều lợi nhuận.

Tâm lý lạc quan và tích cực của nhà đầu tư trong thị trường Bull Market

Sự khác nhau giữa thị trường Bull Market và Bear Market

Dù Bull Market và Bear Market đều là 2 thuật ngữ nói về xu hướng thị trường. Tuy nhiên, giữa chúng có những điểm khác biệt lớn mà nhà đầu tư cần biết. Cụ thể, sự khác nhau giữa thị trường Bull và Bear Market là gì?

Cấu trúc thị trường

Cấu trúc của thị trường Bull Market và Bear Market thường trùng với chu kỳ kinh tế, gồm 3 giai đoạn: tăng trưởng, đỉnh và suy thoái. Tuy nhiên, trong mỗi giai đoạn 2 thị trường này có những đặc điểm riêng biệt: 

Giai đoạn	Bull Market	Bear Market
Tăng trưởng	- Diễn ra trong thời gian ngắn.  - Chuyển tiếp từ Bear Market hoặc từ tích lũy của thị trường chứng khoán. - Giá tài sản tăng nhẹ, vừa tăng vừa tích lũy.	- Diễn ra trong thời gian ngắn. - Chuyển tiếp từ Bull Market hoặc từ tích lũy của thị trường chứng khoán. - Giá tài sản giảm nhẹ, vừa giảm vừa tích lũy.
Đỉnh	- Lúc này giá tài sản tăng mạnh mẽ và kéo dài hơn so với giai đoạn bắt đầu. - Nếu giá tăng với lực mạnh, tạo ra độ dốc cao thì thời gian bùng nổ hay cao trào sẽ được rút ngắn và ngược lại. - Giá của đỉnh sau cao hơn đỉnh trước.	Lúc này giá tài sản giảm mạnh mẽ và kéo dài hơn so với giai đoạn bắt đầu. - Nếu giá giảm với lực mạnh, tạo ra độ dốc cao thì thời gian bùng nổ sẽ rút ngắn và ngược lại. - Giá của đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước.
Suy thoái	- Sau khi mức giá tăng mạnh và chạm được đỉnh thì tốc độ tăng trưởng bắt đầu chậm lại. Khi lực bán mạnh hơn thì giá cổ phiếu càng giảm xuống làm thị trường đảo chiều.	- Sau khi mức giá giảm mạnh thì tốc độ suy giảm bắt đầu chậm lại. Khi lực mua mạnh hơn thì giá cổ phiếu càng tăng lên làm thị trường đảo chiều.

Cấu trúc thị trường Bear Market

Ngoài ra, cấu trúc của Bull Market và Bear Market có những đợt điều chỉnh giá với khác biệt như sau:

• Bull Market: Xen kẽ các đợt tăng giá là những đợt điều chỉnh giảm giá với mức độ giảm nhẹ. Những điều chỉnh này không phá vỡ cấu trúc của Bull Market. Giá tạo đỉnh sau cao hơn đỉnh trước và đáy tạo sau cao hơn đáy trước.
• Bear Market: Xen kẽ các đợt giảm giá là những đợt điều chỉnh tăng giá với mức độ tăng nhẹ. Nhưng những điều chỉnh này không làm phá vỡ cấu trúc của Bear Market. Giá tạo đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước và đáy tạo sau thấp hơn đáy trước.

Những đợt điều chỉnh giá trong Bull Market và Bear Market

Xem thêm: Thị trường Downtrend

Khác nhau về các biểu hiện

Các yếu tố biểu hiện trên thị trường như tình hình kinh tế, mối quan hệ cung - cầu và thái độ của nhà đầu tư thường đi kèm với thị trường tăng hay giảm giá. Những biểu hiện này sẽ có những điểm khác nhau trong Bull Market và Bear Market.

Biểu hiện	Bull Market	Bear Market
Sự thay đổi của các chỉ số trong nền kinh tế	- Chỉ số GDP, tỷ lệ thất nghiệp, lạm phát, các sự kiện chính trị - xã hội biến động theo hướng tích cực.  Tác động tốt lên kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.  - Trong thị trường Forex làm tiền tệ quốc gia tăng giá. - Trong thị trường chứng khoán Bull Market thể hiện nền kinh tế đang tăng trưởng.	- Chỉ số GDP, tỷ lệ thất nghiệp, lạm phát, các sự kiện chính trị - xã hội biến động theo hướng tiêu cực. Tác động xấu lên kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, làm lợi nhuận bị giảm sút. - Trong thị trường Forex làm tiền tệ quốc gia giảm giá. - Trong thị trường chứng khoán ở trạng thái Bear Market thể hiện gián tiếp về nền kinh tế đang suy giảm.
Mối quan hệ cung - cầu	- Tỷ lệ cẩu lớn hơn cung thúc đẩy giá tăng cao hơn. - Nhiều nhà đầu tư muốn mua chứng khoán, trong khi đó ít người sẵn sàng bán.	- Tỷ lệ cung lớn hơn cầu làm giá giảm xuống. - Nhiều nhà đầu tư tìm cách bán chứng khoán họ đang sở hữu thay vì họ sẽ mua thêm.
Tâm lý của nhà đầu tư	Tâm lý của nhà đầu tư lạc quan, sẵn sàng tham gia vào thị trường để tìm kiếm lợi nhuận.	- Thị trường chứng khoán: Tâm lý nhà đầu tư bi quan, muốn nhanh chóng rút tiền - Thị trường Forex: Tâm lý nhà đầu tư không phụ thuộc vào Bull Market hay Bear Market.
Sự quan tâm của các phương tiện truyền thông đối với những biến động trên thị trường	Mức độ quan tâm cao ở cả thị trường chứng khoán và thị trường Forex.	Trong thị trường này, tâm lý nhà đầu tư hoang mang và lo sợ dẫn đến tần suất đưa tin cao hơn. Nên mức độ quan tâm cao hơn ở thị trường chứng khoán.

 

Cách giao dịch hiệu quả khi thị trường bò - Bull Market

Nhà đầu tư luôn muốn hưởng lợi từ thị trường bò bằng cách mua sớm khi thị trường mới bắt đầu đi lên và định giá còn ở mức hấp dẫn. Nhà đầu tư sẽ bán đi khi chúng tăng giá và đạt mức độ kỳ vọng. Tuy nhiên, việc “mua đáy và bán đỉnh” là điều rất khó thực hiện trong thực tiễn và tiềm ẩn nhiều rủi ro. 

Mua thêm và nắm giữ

Để nhà đầu tư có thể thu được lợi nhuận thì nên tập mua và nắm giữ một cổ phiếu cụ thể. Tức là nhà đầu tư sẽ tiếp tục mua thêm cổ phiếu khi giá tăng thêm hoặc sau khoảng thời gian cố định. Trong thị trường bò, tâm lý của nhà đầu tư lúc này rất lạc quan và tích cực. Nhà đầu tư sẽ đặt kỳ vọng thu được nhiều lợi nhuận.

Tuy nhiên việc làm này có thể mang lại rủi ro với những cú trượt dốc ngắn hạn. Đôi khi cổ phiếu sẽ bị thổi phồng giá trị. Gây ra tình trạng “bong bóng thị trường”. Vì vậy cần có kỹ thuật phân tích tốt và tính kiên nhẫn cao, tâm lý vững chắc để đầu tư dài hạn. Khi nắm giữ cổ phiếu trong nhiều năm, các nhà đầu tư có thể có cơ hội vượt qua các “đỉnh” và “đáy” để thu được lợi nhuận dài hạn tốt hơn.

Mua và nắm giữ cổ phiếu trong dài hạn với kỳ vọng thu được lợi nhuận cao trong tương lai khi thị trường Bull Market

Mua khi thị trường điều chỉnh

Thị trường ở trạng thái Bull Market vẫn sẽ có những giai đoạn thị trường giảm trong thời gian ngắn hạn. Tuy nhiên, xu hướng chung của chúng sẽ tiếp tục đi lên. Nhà đầu tư sẽ tận dụng lợi thế thị trường Uptrend. Đợi đến thời điểm điều chỉnh để có thể mua cổ phiếu một cách hợp lý, thu được lợi nhuận như kỳ vọng. 

Khi điều chỉnh giá thì trong một giai đoạn ngắn, giá cổ phiếu sẽ dễ dàng hồi phục. Các khoản lỗ của nhà đầu tư trong thời gian này chỉ là những con số nhỏ và mang tính chất tạm thời.

Kết luận

Trên thị trường chứng khoán, thuật ngữ Bull Market và Bear Market được sử dụng phổ biến và rộng rãi. Xu hướng của hai thị trường này ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả đầu tư của trader. Trước khi thực hiện giao dịch, các trader phải tìm hiểu rõ tình trạng thị trường để có những chiến lược đúng đắn cho tương lai dài hạn. Đồng thời, hãy chuẩn bị một tâm lý vững chắc và tính kiên nhẫn để đạt được kết quả đầu tư như kỳ vọng nhé!

Huỳnh Hà