FED cắt giảm lãi suất: Chơi lớn hay cầm chừng?

Thị trường đặt cược 100% khả năng FED sẽ cắt giảm lãi suất tại cuộc họp chính sách tháng 9. Nhưng quy mô cắt giảm là bao nhiêu thì vẫn đang là một ẩn số.

Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) Jerome Powell đang phải đối mặt với quyết định khó khăn, trong bối cảnh ngân hàng trung ương dự kiến cắt giảm lãi suất tại cuộc họp sắp tới: Khởi động chu kỳ với mức cắt giảm lớn hay nhỏ?

Tại cuộc họp chính sách diễn ra trong hai ngày 17-18 tháng 9, FED dự kiến sẽ lần đầu tiên giảm lãi suất kể từ năm 2020. Khi đã phát tín hiệu tự tin hơn về việc sẽ có nhiều lần cắt giảm lãi suất trong vài tháng tới, giới chức FED hiện đối mặt với câu hỏi: Nên thực hiện mức cắt giảm truyền thống 25 điểm cơ bản hay mức lớn hơn là 50 điểm cơ bản?

Trong bài phát biểu tại hội nghị Jackson Hole ở Wyoming hồi tháng trước, ông Powell để ngỏ mọi lựa chọn. Động thái này khiến một số quan chức FED bất ngờ khi họ đưa ra lời kêu gọi cần chú ý hơn đến các nguy cơ ngày một rõ ràng trên thị trường việc làm. “Đường hướng là rõ ràng. Còn thời điểm, mức độ giảm lãi suất sẽ phụ thuộc vào dữ liệu trong thời gian tới, biến chuyển trong triển vọng và việc cân bằng các nguy cơ,” ông Powell cho biết.

Năm ngoái, FED đã nâng lãi suất điều hành lên mức 5,3%, mức cao nhất trong hai thập kỷ gần đây, và neo lãi suất ở mức cao này trong 14 tháng qua để kiềm chế lạm phát.

Tuy nhiên, đã có những lo ngại về việc giữ lãi suất ở cao trong thời gian dài, giữa bối cảnh có bằng chứng cho thấy chi phí vay mượn đang phát huy công dụng trong việc kiềm chế lạm phát. Giới chức FED không muốn thất bại trong việc đạt được mục tiêu hạ cánh mềm – kịch bản lạm phát giảm nhưng không khiến thất nghiệp tăng nhanh.

Ông Jon Faust, người mới đầu năm nay còn đảm nhận cương vị cố vấn cấp cao cho ông Powell, nhận định, nắm được mức độ cắt giảm lãi suất tại cuộc họp tháng 9 sắp tới sẽ giúp lần ra được những manh mối về chiến lược rộng hơn của FED. Theo đó, tổng mức cắt giảm “trong vài tháng tới sẽ quan trọng hơn nhiều so với việc đợt cắt giảm đầu tiên sẽ ở mức 25 điểm hay 50 điểm cơ bản.”

Những dữ liệu kinh tế gần đây cho thấy những tín hiệu trái chiều. Một số nhà phân tích lo ngại, báo cáo chỉ số giá tiêu dùng được công bố ngày 11 tháng 9 cho thấy lạm phát giá thuê nhà còn ở mức cao. Điều này làm suy yếu triển vọng FED sẽ giảm lãi suất ở mức 50 điểm cơ bản, đẩy kỳ vọng thị trường về mức cắt giảm 25 điểm cơ bản lên 85%, theo nhận định của CME Group. Nhưng báo cáo chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE), thước đo yêu thích của FED, công bố ngày 12 tháng 9 cho thấy, lạm phát đã dịu lại đáng kể trong tháng 8, mở ra cánh cửa để FED chuyển trọng tâm sang ngăn chặn đà suy yếu trên thị trường lao động.

Cùng lúc, đà tuyển dụng lao động trong tháng 6 và tháng 7 sau điều chỉnh đã yếu hơn so với báo cáo ban đầu, nhưng tăng trưởng việc làm trong tháng 8 đã được cải thiện, sa thải nhân công đứng ở mức thấp. Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu trong tuần trước đứng ở mức gần như ngang bằng so với thời điểm một năm trước đây.

Lập luận ủng hộ mức cắt giảm 25 điểm cơ bản

Các dự báo kinh tế hàng quý được FED công bố trong cuộc họp tuần tới có thể sẽ làm vấn đề phức tạp hơn. Trong số này sẽ có biểu đồ dot-plot, phản ánh quan điểm của giới chức FED về số lượng đợt cắt giảm lãi suất trong năm nay.

Những dự báo kinh tế này có vai trò quan trọng với giới đầu tư trong việc lượng định quy mô cắt giảm lãi suất, nhất là việc giới chức FED có thiên về mức giảm 25 điểm cơ bản hay không. Thông thường, FED ưa thích biên độ cắt giảm này, vì nó cho phép ngân hàng trung ương có thêm thời gian để đánh giá hiệu quả của việc thay đổi chính sách. Một số quan chức ngầm khẳng định họ muốn đẩy nhanh cấp độ giảm lãi suất một khi nền kinh tế phát đi tín hiệu suy yếu.

Theo các quan chức đương nhiệm cũng như các cựu quan chức FED, việc khởi động chu kỳ cắt giảm bằng mức 25 điểm cơ bản được dựa trên giả định nền kinh tế đang ở trạng thái tốt. Họ cho rằng mức giảm 50 điểm cơ bản ngay trong đợt đầu tiên có thể sẽ ẩn chứa thông tin mang tính báo động lớn hơn với nền kinh tế, hoặc khiến các thị trường đồn đoán về tốc độ cắt giảm lãi suất nhanh hơn trong tương lai.

Bên cạnh đó, cũng còn một lo ngại khác: mức giảm 50 điểm cơ bản sẽ khiến thị trường hiểu sai rằng sẽ có đợt cắt giảm ở cấp độ tương tự trong tháng 11 và tháng 12 tới. Theo cựu chủ tịch FED St. Louis James Bullard, điều này sẽ tạo ra kỳ vọng về việc FED sẽ hành động rất nhanh để hướng đến mức lãi suất trung lập, không tạo ra lực đẩy cũng không gây ra lực cản với tăng trưởng.

Xét đến việc lựa chọn ưa thích của FED là tạo dựng sự đồng thuận rộng rãi, nên mức giảm 25 điểm cơ bản là cách thức ít gặp phải phản ứng nhất, bà Esther George, cựu chủ tịch FED Kansas City, bình luận.

Lập luận ủng hộ mức cắt giảm 50 điểm cơ bản

Trong khi đó, kịch bản FED sẽ cắt lãi suất ở mức cao hơn dựa trên giả định ngân hàng trung ương muốn loại trừ nguy cơ tăng trưởng kinh tế sẽ suy giảm mạnh hơn dưới sức ép của các đợt tăng lãi suất trong quá khứ.

Theo chủ tịch FED chi nhánh Chicago Austan Goolsbee, giới chức cần xem xét liệu có cần giữ chính sách tiền tệ thắt chặt ở mức cao nhất trong toàn bộ chu trình tăng lãi suất hay không, khi mà triển vọng lạm phát quay về mức 2% đã khá rõ ràng, trong khi tỷ lệ thất nghiệp lại vượt mức mà phần lớn quan chức FED dự kiến cách đây một năm.

FOMC thường giảm lãi suất ở biên độ lớn khi thị trường tài chính cho thấy những tín hiệu cảnh báo mạnh hơn về triển vọng kinh tế, như những gì diễn ra trong đầu năm 2001 và 2007 – giai đoạn đầu của hai kỳ khủng hoảng tài chính toàn cầu.

“Tôi không nghĩ là chúng ta ở vào tình thế thực sự cần tung ra mức cắt giảm 50 điểm cơ bản nhằm ngăn ngừa rủi ro,” ông Faust cho biết. “Nhưng tôi thích màn khởi động cắt giảm ở biên độ này. Tôi tin rằng vẫn còn cơ hội hợp lý để FOMC đi đến quyết định này.”

Đỗ Hiền-Theo wsj