Ba sai lầm đầu tư lớn nhất của tỷ phú Warren Buffett

Hàng năm, trong lá thư thường niên gửi các cổ đông được công bố rộng rãi, Chủ tịch tập đoàn Berkshire Hathaway Warren Buffett đã chia sẻ những điểm nổi bật về tài chính của công ty, giải thích các triết lý đầu tư và đưa ra những lời khuyên quý báu mà ông đã tích lũy trong 92 năm cuộc đời.

Mỗi năm, các nhà đầu tư quay trở lại với hy vọng thu được điều gì đó từ “Nhà tiên tri xứ Omaha” và sự nghiệp quản lý tiền cực kỳ thành công của ông. 

Có rất nhiều thứ có trong bức thư năm 2022 gửi các cổ đông. Tuy nhiên, Buffett cũng nhanh chóng chỉ ra những thiếu sót của mình.

“Trong những năm qua, tôi đã phạm nhiều sai lầm. Do đó, bộ sưu tập đồ sộ các doanh nghiệp của chúng ta hiện bao gồm một số doanh nghiệp có hiệu quả kinh tế thực sự phi thường, nhiều doanh nghiệp có đặc điểm kinh tế rất tốt và một nhóm lớn có lợi nhuận cận biên,” Buffett viết. 

“Cùng với đó, một số doanh nghiệp khác mà tôi đầu tư đã chết, sản phẩm của họ không được công chúng đón nhận”. Buffett tiếp tục viết rằng kết quả của Berkshire “là sản phẩm của khoảng một chục quyết định thực sự đúng đắn” trong suốt 58 năm.

Nếu bạn đang cố gắng mài giũa óc đầu tư của mình, bạn sẽ học được nhiều điều từ những sai lầm của tỷ phú Warren Buffett, thứ cũng đã làm nên sự khôn ngoan hiếm có của ông. Dưới đây là ba trong số những sai lầm đầu tư lớn nhất của Buffett và những gì các nhà đầu tư có thể học được từ chúng.

1. Để cảm xúc chi phối              

Trong một lần xuất hiện trên CNBC năm 2010, Warren Buffett tiết lộ một điều đáng kinh ngạc: ông gọi Berkshire Hathaway, nơi ông đang giữ chức CEO, là “cổ phiếu ngu ngốc nhất từng mua”.

Năm 1962, Buffett rót vốn vào Berkshire Hathaway khi công ty dệt may này đang làm ăn thua lỗ, nhưng đã đồng ý bán lại cổ phiếu của mình cho chủ sở hữu Seabury Stanton với giá 11,50 USD/cổ phiếu. Nhưng khi Buffett nhận được thư chào hàng từ Berkshire lại bị Stanton giảm còn 11,32 USD.

Cảm thấy bị Stanton lừa để ông phải bỏ thêm vốn, Buffett quyết định mua lại toàn bộ Berkshire Hathaway, sa thải bộ máy quản lý và tự mình điều hành doanh nghiệp. 

Nếu khi đó Buffett bán cổ phiếu “không triển vọng” của Berkshire, ông có thể đã lấy tiền và đầu tư vào kinh doanh bảo hiểm - bước khởi động đế chế kinh doanh sau này của ông. Thay vào đó, Buffett đã phải dành nhiều năm và nguồn lực để cố gắng vực dậy công ty dệt may này.

“Tôi đã cam kết đầu tư một số tiền lớn vào một công việc kinh doanh tồi tệ” - Buffett từng đề cập tới thương vụ mua bán này, tính toán rằng quyết định mang tính “báo thù” này đã khiến ông tiêu tốn 200 tỷ USD.

Bạn sẽ khó có khả năng mua một công ty một cách bất chấp (giống Buffett), nhưng bạn có thể sẽ thấy mình đưa ra quyết định đầu tư dựa trên cảm xúc, cho dù đó là sự phấn khích trước một khoản đầu tư rủi ro mà bạn nghĩ có thể giúp mình trở nên giàu có hay nỗi sợ hãi rằng thị trường đi xuống có thể hủy hoại danh mục đầu tư của bạn.

Trong mỗi trường hợp, điều quan trọng là phải lùi lại một bước và nhận ra rằng đầu tư là một trò chơi dài hạn, không phải trò chơi được chơi trong những biến động hàng ngày của thị trường.

Ông Sam Stovall, trưởng bộ phận chiến lược đầu tư tại CFRA cho rằng, việc trở thành một nhà đầu tư giỏi “là dạy bản thân không để cảm xúc trở thành kẻ thù tồi tệ nhất trong danh mục đầu tư của bạn”.

Bài học: Là người kinh doanh, đừng để cảm xúc chi phối quyết định đầu tư của bạn.

2. Coi lợi nhuận trước mắt là yếu tố ưu tiên hàng đầu

Buffett đã mua công ty giày Dexter (Mỹ) vào năm 1993 và sau đó ông nhận ra rằng công ty đang phải đối mặt với sức ép từ các nhà sản xuất nước ngoài. 

“Những gì tôi từng đánh giá là lợi thế cạnh tranh bền vững của công ty đã biến mất trong vòng vài năm.” - Buffett viết trong lá thư gửi cổ đông năm 2007.

Ngoài ra vị tỷ phú còn mắc sai lầm khác là đã trả 443 triệu USD để mua công ty giày Dexter bằng cổ phiếu Berkshire thay vì tiền mặt. Tới nay, số cổ phiếu này được định giá khoảng 12 tỷ USD.

“Đây là một thảm họa tài chính, điều này xứng đáng được ghi vào Sách kỷ lục Guinness thế giới,” Buffett viết trong lá thư gửi cổ đông năm 2014.

Bạn có thể không có cổ phiếu trong công ty sinh lợi của riêng mình để giao dịch, nhưng bạn có thể có một danh mục đầu tư cốt lõi gồm các quỹ chi phí thấp, đa dạng hóa. 

Các chuyên gia đầu tư cho rằng, việc chuyển một phần lớn tài sản của bạn khỏi các khoản đầu tư cốt lõi để nắm bắt một cơ hội với nhiều ẩn số có thể là một động thái nguy hiểm. Nếu đặt cược của bạn thất bại, bạn sẽ không chỉ mất tiền cho khoản đầu tư của mình mà còn bỏ lỡ những khoản lãi mà lẽ ra bạn sẽ được hưởng nếu tuân theo kế hoạch.

Điều đó không có nghĩa là bạn không bao giờ có thể nắm lấy cơ hội đầu tư mà bạn thích. Nhưng theo Kenneth Lamont, nhà phân tích nghiên cứu quản lý cấp cao về các chiến lược thụ động tại Morningstar, việc nắm giữ như vậy không bao giờ nên là khoản đầu tư cốt lõi trong danh mục của bạn. Nếu bạn định đầu tư vào thứ gì đó, “bạn không nên đầu tư bằng số tiền mà về cơ bản bạn không thể để mất.”

Bài học: Một công ty đang ở thời kỳ đỉnh cao nếu nó có lợi thế cạnh tranh khả thi. Ngoài ra, hãy đảm bảo các nguồn lực của bạn được phân bổ hợp lý. Nếu danh mục đầu tư hiện tại của bạn đang cho lợi nhuận tốt, đừng rút tiền từ những khoản đầu tư chắc chắn để chớp lấy cơ hội chưa chắc chắn.

3. Thiên vị

Đến cuối năm 2012, Berkshire sở hữu 415 triệu cổ phiếu của tập đoàn bán lẻ Tesco (Anh) - khoản đầu tư trị giá 2,3 tỷ USD. Trong năm tiếp theo, Buffett đã viết trong lá thư cổ đông năm 2014 của mình rằng ông bắt đầu nhận thấy những vấn đề của công ty và bán 114 triệu cổ phiếu.

Nhà đầu tư huyền thoại Buffett đã làm nên danh tiếng của mình (và hàng tỷ đô la) bằng cách mua cổ phiếu các công ty tốt và nắm giữ trong thời gian dài. Vấn đề là, Tesco đã dần bộc lộ mình là một công ty không-tốt-lắm.

Trong năm 2014, các vấn đề của Tesco trở nên tồi tệ hơn theo từng tháng. Tesco đã phóng đại lợi nhuận và kết quả là cổ phiếu lao dốc. Buffett viết: “Thị phần của công ty giảm, biên lợi nhuận bị thu hẹp và các vấn đề về kế toán xuất hiện”.

Berkshire cuối cùng đã bán số tiền lãi còn lại của mình trong công ty Tesco và khiến công ty lỗ sau thuế 444 triệu USD.

"Với tư cách là một nhà đầu tư cẩn trọng, tôi rất xấu hổ khi phải nói với mọi người rằng tôi nên bán cổ phiếu Tesco sớm hơn. Tôi đã mắc một sai lầm lớn với khoản đầu tư này vì thái độ chần chừ", ông Buffett viết.

Theo Scott Nations tác giả của cuốn sách “The Anxious Investor”, sự thiên vị đôi khi khiến các nhà đầu tư phải đau đầu. Bởi ngay cả những nhà đầu tư cẩn trọng nhất cũng cảm thấy khó khăn khi phải bán những loại cổ phiếu mà mình từng ưa thích. 

“Nếu bạn đã mua một khoản đầu tư ở mức giá X, và bây giờ nó có giá trị thấp hơn 20%, thì thật khó để từ bỏ quan niệm rằng nó có giá trị X,” ông nói.

Thay vì đánh giá lại khoản đầu tư và có thể bán, bạn có xu hướng chần chừ và chần chừ. Những gì Nations gợi ý nếu bạn nắm giữ một khoản đầu tư như vậy thực ra chính xác là những gì Buffett đã làm: Bán một phần cổ phiếu bạn đang nắm giữ và “xem liệu điều đó có giúp bạn suy nghĩ rõ ràng hơn không.”

Bằng cách xác định lại giá trị của khoản đầu tư thất bại trong tâm trí, bạn có thể có cái nhìn rõ ràng hơn về triển vọng dài hạn của nó. Nói cách khác, Buffett đã có một bước đi đúng đắn ở đây, chỉ là không đủ nhanh mà thôi.

Bài học: Hãy đưa ra quyết định kịp thời.

Yến Anh-Theo cnbc