Sự phát triển vượt bậc của thị trường tài chính trong thời đại công nghệ 4.0 đã mở ra vô vàn cơ hội kinh doanh hấp dẫn cho các nhà đầu tư. Và sẽ thực sự thiếu sót nếu không nhắc tới forex – kênh đầu tư tài chính tiềm năng hiện nay. Vậy Forex là gì? Nó có thực sự là “cỗ máy in tiền” như lời quảng cáo hay chỉ là chiêu trò lừa đảo của các sàn môi giới? Trong bài viết này, Investo sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về thị trường Forex. Mời các bạn cùng theo dõi!

Forex là gì?

Forex (ngoại hối) là một từ ghép của ngoại tệ và hối đoái. Forex là quá trình trao đổi một loại tiền tệ này với một loại tiền tệ khác vì nhiều lý do, thường là cho thương mại, giao dịch hoặc du lịch. Theo một báo cáo xuất bản mỗi ba năm một lần của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (một ngân hàng toàn cầu cho các ngân hàng trung ương quốc gia) xuất bản vào năm 2019, khối lượng giao dịch hàng ngày trên thị trường Forex đạt 6.6 nghìn tỷ USD vào tháng 4 năm 2019.

Thị trường Forex là gì?

Thị trường forex, hay còn gọi là thị trường ngoại hối là nơi diễn ra các hoạt động mua bán tiền tệ theo một tỷ giá nhất định của các quốc gia thông qua hệ thống ngân hàng và các tổ chức tín dụng trên toàn thế giới. Nói một cách đơn giản, Forex là thực hiện trao đổi 2 loại tiền tệ từ 2 quốc gia khác nhau.

Forex là từ viết tắt của Foreign Exchange, hay còn được gọi là FX, spot FX, thị trường ngoại hối… là thị trường tài chính lớn nhất thế giới, với số lượng tiền giao dịch mỗi ngày lên đến 5,1 nghìn tỉ USD (theo báo cáo của World Bank năm 2016). Nói ngắn gọn hơn, Forex là thị trường phi tập trung cho việc trao đổi các loại tiền tệ trên toàn cầu.

Thị trường Forex là nơi giao dịch tiền tệ

Không chỉ riêng với thị trường forex, tiền tệ luôn có vai trò quan trọng đối với mọi người dù ở bất cứ lĩnh vực nào, dù cho họ có nhận biết được điều đó hay không. Bởi, khi muốn thực hiện giao dịch, họ cần tiền. Khi kinh doanh nước ngoài, họ cần tiền. Và nếu bạn đang sinh sống ở Hoa Kỳ nhưng muốn mua phô mai được sản xuất từ Pháp, bạn phải dùng đồng Euro (EUR). Điều này chứng tỏ, nhà nhập khẩu Hoa Kỳ phải đổi giá trị tương đương của đồng đo la Mỹ (USD) sang Euro (EUR). 

Mặc khác, khi đi du lịch, du khách là người Pháp sang Ai cập không thể chi trả cho những khoản chi tiêu của mình bằng đồng Euro, và để được chấp nhận giao dịch trên quốc gia này, bắt buộc họ phải sử dụng đồng nội tệ. Chính vì thế, trước khi bắt đầu những chuyến tham quan ngoại quốc, khách du lịch cần cân nhắc đổi ngoại tệ theo tỷ giá tương đương để không gặp rắc rối vào những ngày nghỉ dưỡng. 

Forex là một thị trường liên ngân hàng và không cần giao dịch thông qua các trung tâm tài chính. Trong khi các thị trường tài chính khác đều cần một trung tâm tài chính có địa điểm xác định để khách hàng đến theo dõi.

Thị trường Forex không có thị trường trung tâm cho ngoại hối

Bù lại, hoạt động giao dịch tiền tệ được thực hiện không tập trung qua các mạng lưới điện tử (OTC). Có nghĩa là tất cả các hoạt động giao dịch đều xảy ra thông qua mạng máy tính giữa các trader trên thế giới, thay vì trên một sàn giao dịch cố định.

Thị trường sẽ mở cửa 24/24 và 5,5 ngày/tuần. Tiền tệ được giao dịch trên toàn thế giới tại các trung tâm tài chính lớn của Sydney, Zurich, New York, Tokyo, Zurich, Frankfurt, Hồng Kông, London, Singapore và Paris trên mọi múi giờ. Điều này cũng đồng nghĩa khi ngày giao dịch ở Hoa Kỳ kết thúc, thị trường ngoại hối sẽ bắt đầu khởi động ở Tokyo và Hồng Kông. Và tương tự, thị trường ngoại hối có thể cực kỳ sôi động ở bất cứ khung giờ nào trong ngày với giá biến biến động liên tục.

Theo báo cáo ba năm một lần của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (Bank for International Settlements) vào năm 2016, vốn hóa thị trường forex trung bình đạt 5,1 nghìn tỷ USD mỗi ngày. Con số này giảm so với báo cáo trước đó vào năm 2013 là 5,4 nghìn tỷ USD. Chỉ có một số quốc gia chiếm phần lớn doanh thu từ giao dịch ngoại hối. Biểu đồ dưới đây mô tả các quốc gia giao dịch nhiều nhất trên toàn cầu theo tỷ lệ phần trăm của tổng doanh thu trung bình.

Lịch sử thị trường Forex

Không như thị trường chứng khoán, thị trường Forex được hình thành từ nhiều thế kỷ trước. Khác với những gì chúng ta biết về thị trường hiện nay. Tất nhiên, vẫn xó thể hiểu theo cách cơ bản nhất, đó là việc mọi người chuyển đổi một loại tiền tệ này sang tiền tệ khác để có được lợi ích tài chính.

Thị trường forex xuất hiện từ khi việc đúc tiền tệ chính thức bắt đầu. Nhưng thị trường ngoại hối hiện đại là một phát minh hiện đại. Sau hiệp định tại Bretton Woods năm 1971, nhiều loại tiền tệ chính được phép tự do thả nổi so với các tiền tệ khác. Các giá trị của từng loại tiền tệ có những chênh lệch với nhau, điều này đã làm nảy sinh nhu cầu về dịch vụ ngoại hối và giao dịch.

Các ngân hàng thương mại và đầu tư đã thực hiện phần lớn các giao dịch trên thị trường ngoại hối thay cho khách hàng của họ, nhưng cũng có những cơ hội đầu cơ để giao dịch forex dành cho các nhà đầu tư chuyên nghiệp và cá nhân.

Đồng USD chiếm 85% khối lượng giao dịch ngoại hối. Đồng Euro chiếm gần 40% khối lượng giao dịch, đồng Yên Nhật đứng thứ ba, chiếm gần 20%. Với khối lượng giao dịch tập trung chủ yếu ở USD, Euro và Yên, các nhà giao dịch Forex có thể tập trung sự chú ý vào một số cặp chính. Ngoài ra, tính thanh khoản cao trên thị trường Forex đem lại lợi ích rõ ràng cho các xu hướng dài hạn, đáp ứng tốt với các phương pháp phân tích kỹ thuật và biểu đồ.

Các bên tham gia thị trường Forex

Khi bạn trở thành một nhà đầu tư Forex, việc tìm hiểu các đối tượng cùng tham gia và thị trường này gồm những ai là rất quan trọng. Đầu tư Forex cũng giống như việc bạn đi ra chiến trường, biết người biết ta, trăm trận trăm thắng. Dưới đây là thông tin về các bên tham gia thị trường Forex.

Chính phủ và các ngân hàng Trung ương

Chính phủ và các ngân hàng Trung ương cũng tham gia và thị trường Forex. Họ cần cần dự trữ một lượng ngoại hối nhất định để đảm bảo việc thực hiện các chính sách tiền tệ đạt hiệu quả. Các ngân hàng Trung ương có thể tham gia trực tiếp vào thị trường Forex bằng cách mua - bán ngoại tệ để tác động đến nhu cầu ngoại tệ cũng như thay đổi tỷ giá của các đồng tiền.

Ngân hàng Thương mại

Các ngân hàng thương mại tham gia vào thị trường Forex với hai mục đích chính. Thứ nhất là đáp ứng nhu cầu ngoại tệ của các khách hàng, hầu hết là các doanh nghiệp có giao thương hàng hóa nước ngoài. Thứ hai là bản thân các ngân hàng thương mại cũng trực tiếp tham gia giao dịch tại thị trường Forex. Các ngân hàng Trung ương và ngân hàng Thương mại sẽ giao dịch với nhau thông qua một số nền tảng như EBS, Reuters… để cân đối nguồn ngoại tệ.

Các Forex Broker

Các nhà môi giới Forex sẽ cung cấp cá nền tảng để khách hàng của họ mở tài khoản và giao dịch trên thị trường Forex. Sàn Forex sẽ không trực tiếp tham gia giao dịch, họ chỉ là đơn vị trung gian cung cấp dịch vụ cho các khách hàng muốn giao dịch Forex và hưởng lợi nhuận từ phí giao dịch của khách hàng.

Các tổ chức, nhà đầu cơ và trader nhỏ lẻ

Tại một khoảng thời gian rất lâu trước đây, việc giao dịch Forex chỉ dành cho các ngân hàng. Nó được gọi là giao dịch liên ngân hàng. Tuy nhiên, kể từ sau năm 2000 trở lại đây cùng với sự bùng nổ của internet và các phần mềm giao dịch, mọi tổ chức và cá nhân đều có thể tham gia giao dịch và tìm kiếm lợi nhuận tại thị trường này.

Chỉ trong vòng 10 năm, khối lượng giao dịch ngoại hối đã tăng gần gấp đôi. Sở dĩ có điều này là bởi sự phát triển của công nghệ internet đã giúp đa dạng hóa hình thức thanh toán, làm cho hoạt động trao đổi tăng mạnh. Đặc biệt, với sự xuất hiện của các nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia vào thị trường đã khiến forex phát triển hơn bao giờ hết.

Tại sao thị trường Forex hấp dẫn và ngày càng phổ biến?

Như bạn đã biết, Forex là thị trường giao dịch tiền tệ toàn cầu thông qua hệ thống Ngân Hàng Trung Ương của các quốc gia, vì vậy tính minh bạch là điều chắc chắn.

Ngoài ra, trader chỉ cần đầu tư một số vốn nhỏ là đã có thể tham gia thị trường Forex và tạo ra lợi nhuận trong một thời gian ngắn. Và một số ưu điểm khác như sau:

• Dễ dàng tiếp cận những tài liệu học Forex trên internet.
• Thị trường Forex mở cửa 24/7 trong suốt 5,5 ngày/tuần.
• Bạn có thể giao dịch bất cứ lúc nào khi thị trường đang mở.
• Hệ thống đòn bẩy forex cao, vì vậy có khả năng mang lại lợi nhuận lớn hơn số vốn đầu tư ban đầu nhỏ.
• Bạn có thể giao dịch ở bất kỳ đâu, chỉ với chiếc laptop hoặc smartphone có kết nối internet.
• Tính thanh khoản cao nhất trong tất cả các hình thức đầu tư.
• Không bị thao túng giá bởi bất kỳ cứ tổ chức hay cá nhân nào.

Ưu và nhược điểm của thị trường Forex

Thị trường Forex là thị trường lớn nhất trên thế giới vì nó cung cấp một số lợi thế cho những người tham gia. Một số lợi thế chính được cung cấp như sau:

Ưu điểm của thị trường Forex

Sự linh hoạt

Thị trường forex cung cấp cho các nhà đầu tư rất nhiều sự linh hoạt. Điều này là do không có giới hạn về số tiền có thể được sử dụng để giao dịch. Ngoài ra, hầu như không có quy định của thị trường. Điều này kết hợp với thực tế là thị trường hoạt động 24/7 tạo ra một môi trường rất linh hoạt cho các nhà đầu tư. Những người có công việc phổ thông cũng có thể tham gia giao dịch Forex vào cuối tuần hoặc vào ban đêm. Tuy nhiên, họ không thể làm điều tương tự nếu họ đang giao dịch trên thị trường cổ phiếu hoặc trái phiếu hoặc trên quốc gia của họ! Chính vì lý do này mà giao dịch Forex là lựa chọn giao dịch đối với các nhà đầu tư bán thời gian vì nó cung cấp một lịch trình linh hoạt và ít can thiệp nhất vào công việc toàn thời gian của họ.

Tính minh bạch: Thị trường forex có quy mô lớn và hoạt động trên nhiều múi giờ! Mặc dù vậy, thông tin liên quan đến thị trường forex vẫn có sẵn. Ngoài ra, không có Quốc gia hoặc Ngân hàng Trung ương nào có khả năng tự mình ép giá thị trường hoặc thao túng giá trong một thời gian dài. Lợi thế ngắn hạn có thể xảy ra đối với một số nơi do thời gian chuyển thông tin chậm hơn. Tuy nhiên, ưu điểm này không thể duy trì theo thời gian. Quy mô của thị trường forex cũng làm cho nó công bằng và hiệu quả!

Lựa chọn giao dịch

Thị trường forex cung cấp cho các nhà đầu tư nhiều lựa chọn giao dịch. Các nhà đầu tư có thể giao dịch hàng trăm cặp tiền tệ. Họ cũng có quyền lựa chọn tham gia vào giao dịch giao ngay hoặc họ có thể tham gia vào một thỏa thuận trong tương lai. Các hợp đồng tương lai cũng có sẵn ở các quy mô khác nhau và với các kỳ hạn khác nhau để đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư forex. Do đó, thị trường forex cung cấp lựa chọn cho mọi ngân sách và mọi nhà đầu tư có sở thích chấp nhận rủi ro khác nhau.

Ngoài ra, cần phải tính đến thực tế là thị trường forex có khối lượng giao dịch lớn. Giao dịch diễn ra trên thị trường Forex nhiều hơn bất kỳ nơi nào khác trên thế giới. Chính vì lý do này mà Forex cung cấp tính thanh khoản chưa từng có cho các nhà đầu tư của nó, những người có thể tham gia và thoát khỏi thị trường chỉ trong vài giây hoặc bất kỳ lúc nào họ muốn!

Chi phí giao dịch

Thị trường Forex cung cấp một môi trường giao dịch với chi phí thấp hơn so với các thị trường khác. Khi so sánh trên cơ sở điểm phần trăm, chi phí giao dịch của giao dịch Forex cực kỳ thấp so với giao dịch trên các thị trường khác. Điều này chủ yếu là do thị trường forex phần lớn được vận hành bởi các dealer cung cấp báo giá hai chiều sau khi xác định mức spread (chênh lệch giá) cho chính họ để bù đắp rủi ro. Môi giới thuần túy thì không phổ biến trong thị trường forex.

Cơ hội kiếm lời ở cả xu hướng lên và xuống của thị trường

Forex là một thị trường mua bán hai chiều, nghĩa là cho phép bạn tìm kiếm lợi nhuận cả khi thị trường tăng lẫn khi thị trường giảm. Trong forex trading, bạn mua vào BUY khi kỳ vọng giá trị của cặp tiền tệ sẽ tăng và bán SELL khi kỳ vọng giá trị của cặp tiền tệ sẽ giảm.
Như vậy, rõ ràng nhà đầu tư Forex đã có 2 sự lựa chọn, và bất kể tình trạng thị trường như thế nào trader cũng đều có cơ hội thu lợi nhuận.

Tỷ lệ đòn bẩy trung bình trong giao dịch Forex là 1:500, trong đó nhiều sàn cho phép mức đòn bẩy lên tới 1:1000 hoặc 1: vô cực. Tỷ lệ đòn bẩy được các trader chuyên nghiệp ưa thích là 1:100, 1:200 đến 1:500, giúp tối ưu hóa lợi nhuận. Nhưng bạn lưu ý rằng đòn bẩy là con dao hai lưỡi – đòn bẩy càng cao thì lợi nhuận càng lớn đồng nghĩa với mức độ rủi ro cũng tăng lên.

Đòn bẩy

Thị trường Forex cung cấp nhiều đòn bẩy nhất trong số tất cả các thị trường tài sản tài chính. Các thỏa thuận trên thị trường forex cung cấp đòn bẩy cho các nhà đầu tư để thúc đẩy khoản đầu tư ban đầu của họ tăng lên tới 20 đến 30 lần và giao dịch trên thị trường! Điều này phóng đại cả lợi nhuận và tăng trưởng. Do đó, mặc dù các chuyển động trên thị trường Forex thường nhỏ, nhưng các nhà đầu tư cuối cùng vẫn đạt được hoặc mất một số tiền đáng kể nhờ vào đòn bẩy

Nhược điểm của thị trường Forex

Sẽ là một đánh giá không khách quan về thị trường forex nếu chỉ chú ý đến những ưu điểm trong khi bỏ qua những nhược điểm. Do đó, vì lợi ích của việc công bố thông tin đầy đủ, một số nhược điểm cũng sẽ được liệt kê dưới đây:

Rủi ro từ đối tác

Thị trường forex là một thị trường quốc tế. Do đó, việc điều tiết thị trường forex là một vấn đề khó khăn vì nó liên quan đến chủ quyền tiền tệ của nhiều quốc gia. Điều này tạo ra một viễn cảnh trong đó thị trường forex phần lớn không được kiểm soát. Do đó, không có sàn giao dịch tập trung nào đảm bảo việc thực hiện các giao dịch không có rủi ro. Vậy nên, khi các nhà đầu tư tham gia giao dịch, họ cũng phải nhận thức được rủi ro mặc định mà họ đang đối mặt, tức là khả năng mà bên đối tác có thể không có ý định hoặc không có khả năng tôn trọng các hợp đồng. Vì vậy, giao dịch forex đòi hỏi đánh giá cẩn thận các rủi ro từ đối tác cũng như tạo ra các kế hoạch để giảm thiểu chúng.

Rủi ro đòn bẩy

Thị trường forex cung cấp đòn bẩy tối đa. Từ “đòn bẩy” luôn ngụ ý rủi ro và tỷ lệ đòn bẩy từ 20 đến 30 đồng nghĩa với rất nhiều rủi ro! Với thực tế là không có giới hạn về biến động có thể xảy ra trên thị trường Forex trong một ngày, một người có thể mất tất cả khoản đầu tư của họ trong vài phút nếu họ đặt cược với đòn bẩy cao. Các nhà đầu tư mới thường dễ mắc phải những sai lầm như vậy vì họ không hiểu mức độ rủi ro mà đòn bẩy mang lại!

Rủi ro hoạt động

Hoạt động giao dịch forex rất khó quản lý vận hành. Điều này là do thị trường forex hoạt động mọi lúc trong khi con người thì không! Vậy nên, các nhà đầu tư phải dùng đến các thuật toán để bảo vệ giá trị khoản đầu tư của họ khi họ không theo dõi. Ngoài ra, các công ty đa quốc gia có các sàn giao dịch trải rộng khắp thế giới. Tuy nhiên, điều đó chỉ có thể được thực hiện nếu giao dịch được tiến hành trên một quy mô rất lớn.

Do đó, nếu một người không có vốn hoặc không biết cách quản lý các vị thế của họ khi họ không theo dõi tình hình, thị trường forex có thể gây ra sự thua lỗ đáng kể vào buổi đêm hoặc vào cuối tuần.

Thị trường Forex phục vụ cho các loại nhà đầu tư khác nhau với các khẩu vị rủi ro khác nhau.

Làm thế nào để tận dụng lợi thế của thị trường Forex

Để tận dụng được lợi thế về quy mô và khối lượng lớn của thị trường forex, các nhà giao dịch cần kết hợp các phương pháp phân tích kỹ thuật phù hợp với cách giao dịch của họ. Ở cấp độ cơ bản, các nhà giao dịch cần hiểu các thuật ngữ quan trọng sau:

Phân tích cơ bản

Vì tiền tệ giao dịch trên thị trường, bạn cần xem xét cung và cầu. Đây được gọi là phân tích cơ bản. Lãi suất, tăng trưởng kinh tế, chỉ số việc làm, lạm phát và rủi ro chính trị là tất cả các yếu tố có thể ảnh hưởng đến cung và cầu về tiền tệ.

Phân tích kỹ thuật

Biểu đồ giá “kể” nhiều câu chuyện và hầu hết các nhà giao dịch forex phụ thuộc vào chúng khi đưa ra quyết định giao dịch. Biểu đồ có thể chỉ ra các xu hướng và các vùng giá quan trọng mà các nhà giao dịch có thể vào hoặc thoát khỏi thị trường, nếu bạn biết cách đọc chúng.

Quản lý vốn

Một phần quan trọng của giao dịch. Tất cả các nhà giao dịch cần biết cách đo lường rủi ro và lợi nhuận tiềm ẩn và sử dụng điều này để đánh giá các vị thế và khối lượng giao dịch. Các nhà giao dịch forex sử dụng các yếu tố chính này dưới nhiều hình thức khác nhau để tạo ra một chiến lược mà họ cảm thấy thoải mái. Khi họ tìm thấy sự cân bằng giữa các hệ thống giao dịch, họ sẽ chuyển sự chú ý sang việc chuyên môn hóa và trau dồi kỹ năng của mình bằng cách cập nhật tin tức chính trị, chính sách tiền tệ,… và đưa ra quyết định sáng suốt dựa trên thông tin có sẵn.

Một nhà giao dịch kỹ thuật có thể sử dụng các chỉ báo khác nhau và thực hiện các giao dịch từ các tín hiệu kỹ thuật này. Tâm lý đầu tư cũng có thể cung cấp cho các nhà giao dịch forex một tin tức nội bộ về khả năng đảo chiều, điểm ra vào thị trường.

Lời kết

Không chỉ là một thị trường có truyền thống lâu đời, với tính thanh khoản vô cùng lớn và tính dễ tiếp cận, đầu tư Forex đang dần trở thành một xu thế không thể bỏ qua đối với các trader Việt. Nếu bạn dũng cảm bước qua “vùng an toàn” của bản thân và nghiêm túc coi đây là công việc thực sự, trang bị nền tảng kiến thức, các kỹ năng cơ bản về thị trường, xây dựng chiến lược giao dịch hiệu quả cùng khả năng quản trị rủi ro tốt, thì Forex hoàn toàn là kênh kiếm lời tốt.

Cũng giống như bất kỳ thị trường tài chính nào, Forex cuộc chơi đặc biệt trí tuệ, có người thắng thì ắt có kẻ thua và hơn cả không dành cho những người thiếu kiến thức, non kinh nghiệm và tâm lý giao dịch không tốt.

Nếu bạn muốn trau dồi thêm các kiến thức về giao dịch, hay tham khảo chuyên mục Cây kiến thức Forex mà Investo đã dày công nghiên cứu và biên soạn nhé!

Theo Nhựt Tâm - dantri.com